Waarom vragen we eigenlijk zo graag ‘waarom’ en gaan we uit van het negatieve?
Waarom bedenken we niet gewoon een excuus of smoes voor de acties van de mensen om ons heen?
Hosai Mojaddidi vraagt ons dit in een bericht op Facebook en raakte me daarmee midden in het hart. Denk maar eens na hoe vaak je eigenlijk een oordeel velt over een ander. Terwijl je bijna nooit weet wat er nu écht in iemands persoonlijke leven is voorgevallen. Ook al ken je iemand nog zo goed, zijn of haar ziel ziet er van binnen soms heel anders uit dan je van buitenaf zou denken.
De ene gelovige is een spiegel voor de andere gelovige
Allah waarschuwt ons daarom in de Koran (49:12) voor het volgende:
“O jullie die geloven, vermijdt de meest kwade vermoedens. Voorwaar, een deel van de kwade vermoedens zijn zonden. En bespioneert elkaar niet en spreekt geen kwaad over elkaar in elkaars afwezigheid. Zou iemand van jullie het vlees van zijn dode broeder willen eten? Jullie zouden het zeker haten.”
In het verlengde daarvan leerde de profeet vrede zij met met hem ons:
“De (ene) gelovige is een spiegel voor de (andere) gelovige. En de gelovige is een broeder voor de (andere) gelovige, die hem beschermt tegen verlies en hem beschermt wanneer hij afwezig is.” (Dawud)
Het wil zeggen dat we altijd moeten zoeken naar excuses én juist niet naar de fouten van anderen. Ook Omar ibn al-Khattaab zei: “Denk nooit slecht over het woord dat komt uit de mond van jouw gelovige broeder, zolang je er een goed excuus voor kunt bedenken.” Veel moslims zijn ook groot gebracht met de uitspraak: “Als een vriend een fout maakt, verzin dan zeventig excuses voor hem. Als je hart daar niet toe in staat is, weet dan dat de tekortkoming bij jezelf ligt…” Alhoewel het geen authentieke hadith is, blijft het een goed advies van Hamdun al-Qassar, een moslimgeleerde uit de negende eeuw. De profeet gaf vaak het advies om fouten van anderen te bedekken en deed dat zelf ook. We erkennen daarmee dat alleen Allah alles weet en ziet, zelfs de geheimen in iemands hart.
“…En er is niemand die een excuus liever accepteert dan Allah, en daarom stuurde hij ons brengers van goed nieuws en waarschuwers.” (Bukhari en Muslim)
Negatieve gedachten omzetten in positieve
Ik ben mezelf inmiddels aan het trainen om mijn negatieve waarom’s om te zetten in positieve misschien’s. Extra effect is dat ik minder de neiging voel om te klagen. Over het algemeen voel ik me een stuk lichter.
Wat me het meeste trof in het bericht op Facebook is dat Hosai Mojaddidi ons laat zien op hoeveel manieren we onszelf als oemma (moslimgemeenschap) in de weg zitten met onze waarom’s:
Waarom… maken we ons zo druk als onze broeders of zusters wachten met trouwen?
Misschien is hij/zij niet getrouwd omdat ze er financieel of emotioneel nog niet klaar voor zijn.
Misschien zijn ze een trauma uit het verleden aan het verwerken en willen ze een ander daar niet mee opzadelen voordat ze er zelf klaar mee zijn.
Misschien zien ze een huwelijk niet als een lidmaatschap van een club waar je je voor moet haasten om er bij te horen, maar juist als iets moois en waardevols dat het wachten waard is.
Waarom… oordelen we over een echtpaar dat niet snel in verwachting is?
Misschien willen ze geen kinderen omdat ze uitgeput zijn door het leven.
Misschien hebben ze hun broers en zussen moeten opvoeden of hebben ze op een andere manier een groot deel van hun leven voor andere familieleden gezorgd en hebben ze nu pas de tijd om te werken aan hun eigen leven.
Misschien hebben ze zware medische problemen die voor jou niet zichtbaar zijn en die ze niet met de rest van de wereld willen delen.
Waarom…. moet iedereen zo sociaal zijn?
Misschien zijn ze niet vaak onder de mensen omdat ze persoonlijke problemen hebben die het voor hen moeilijk maken om sociaal actief te zijn.
Misschien zijn er problemen in de familie en voelen ze zich schuldig als ze genieten terwijl hun geliefde(n) pijn hebben.
Misschien maken ze veel overuren buiten normale werktijden omdat ze anders de eindjes niet aan elkaar kunnen knopen.
Waarom… verwachten we dat iedereen maar meteen reageert op onze berichten?
Misschien beantwoorden zij hun berichten niet omdat het gewoon niet goed met ze gaat.
Misschien zijn ze moe van het zich steeds maar moeten verontschuldigen omdat ze niet bereikbaar zijn en voelen ze zich niet begrepen en veroordeeld.
Misschien heeft het niets te maken met jou of hebben ze het te druk met andere mensen of dingen.
“Waarom…..?”
Is eigenlijk een hele egoïstische vraag! Eentje waarbij je niet kijkt naar de belevingswereld van de ander. Misschien, héél misschien……. zou het helpen als we voor andere mensen net zoveel excuses verzinnen als voor onszelf. Dat zou veel gezonder zijn voor ons hoofd én voor ons hart.