Eén van de redenen dat we dhikr doen – dat we Allah gedenken – is uit verwondering en bewondering. Als iets een ontzagwekkende indruk op ons gemaakt heeft, hebben we de neiging om Allah op een natuurlijke en intense manier te verheerlijken. Het is de kracht van dhikr, dat dhikr op zichzelf ook een bron van verwondering is. En het mooie is, dat dhikr niet alleen een middel is, maar ook het doel zelf, soebhan Allah (Glorie aan Allah).
Helaas doen we niet allemaal vanzelfsprekend aan dhikr. En degenen die dit wel regelmatig doen, doen het vaak ook nog op de automatische piloot. Dan is het herhalen van de lofprijzingen en smeekbeden niet meer dan een lippendienst, een gewoonte. Alhoewel dit ook positieve effecten met zich meebrengt, gaat de werkelijke kracht en energie van menselijke dhikr toch verloren.
Betekenisvolle dhikr
Betekenisvolle dhikr transformeert jou én je omgeving namelijk zoals geen andere kracht dit kan bewerkstelligen. Het transformeert lelijkheid in schoonheid, verwarring in helderheid en duisternis in licht.
Hoe zorg je er dan voor dat jouw dhikr niet leeg is, maar werkelijk betekenis krijgt?
# Luister naar je hart
Luister naar je hart en praat met je hart
# Leer Allah kennen
Doe algemene kennis op over Allah en leer Hem kennen in jouw leven.
# Wees eerlijk
Wees eerlijk door proactief en regelmatig je ziel te zuiveren middels dhikr. Om dat te kunnen dien je bepaalde basisuitdrukkingen te leren, zoals: Allahoe Akbar (Allah is groter), Alhamdoellillah (alle lof aan Allah), Soebhan Allah (Glorie aan Allah) and La ilaha illallah (er is geen god dan Allah). En als ik zeg, dat je deze zinnen zou moeten kennen, bedoel ik niet alleen dat je ze uit je hoofd leert en herhaalt. Want dat weet je in principe al, zelfs vele niet-moslims zouden die uitdrukkingen kunnen produceren.
Ik vraag je ook de diepere betekenis en de waarde van de woorden te leren kennen en tot je hart te laten spreken. Dan zal wat je leert leiden tot betekenisvolle dhikr.
Als je op onderzoek uitgaat, zul je zien dat er misvattingen bestaan over deze uitdrukkingen, en ook dat er vele schatten verborgen zitten in deze uitdrukkingen. Zoek daarom naar deze woorden en hun betekenis en context in de Koran – de ultieme Dhikr bij uitstek! – en ontdek hoe de woorden worden gebruikt door de profeet vrede zij met hem, hij die op zichzelf een bron is voor dhikr. Zo zul je de betekenis beter tot je kunnen nemen. Door alleen al zo bezig te zijn, doe je al aan dhikr.
# Wees gemotiveerd
Motiveer jezelf om dhikr te doen op ‘normale’ tijden, zodat je Allah niet alleen in goede, comfortabele tijden zult gedenken, maar dat de woorden vanzelfsprekend en op natuurlijke wijze over je lippen komen gedurende tijden die ogenschijnlijk slecht ogen.
# Wees proactief
Ik raad je ook aan om proactief te zijn in het praktiseren van dhikr door je te verwonderen over de ayat (tekenen van Allah) in de natuur. En door deze verwondering te verbinden met de ayat van de Koran en ze op deze wijze te verinnerlijken. Deze verbondenheid van de uiterlijke en innerlijke ayat over en weer, zijn waarschijnlijk de meest verheffende ervaringen die je kunt meemaken. En daar gaat dhikr over.
Om een voorbeeld te geven: een vogel heeft niet alleen als inspiratie gediend voor menig vliegtuigbouwkundige, maar elk van ons droomt er wel eens van om te vliegen als een vogel. Omdat hij vliegt. Omdat hij vrij is. En hoog in de lucht verheven is. En nu ik het toch over verhevenheid heb: Allah spreekt over de vogel in de Koran:
“Heb jij niet gezien dat Allah geprezen wordt door wie er in de hemelen en op de aarde zijn en ook door de vogels met uitgespreide vleugels? En van een ieder kent Hij zijn gebed(swijze) en zijn lofprijzing; Allah weet wat zij doen.” (Koran, 24:41)
Zie hier hoe Allah de vogel ‘highlight’, letterlijk en figuurlijk. En om je dhikr nog meer met betekenis te laden, nodig ik je uit om verder te kijken en dieper te gaan, net zoals de vogel dat doet. Allah maakt ons dat duidelijk in soera al Moelk (hoofdstuk Het Koninkrijk), waarbij Hij opnieuw verwijst naar de vogels:
En kijken jullie niet naar de vogels boven jullie, hoe zij hun vleugels uitslaan en weer ineenvouwen? Er is niemand die ze tegenhoudt dan de Erbarmer. Voorwaar, Hij is Alziende over alle zaken. (Koran, 67:19)
Het is de vogel die het meest excellente gezichtsvermogen heeft in de wereld, maar ik geloof dat de mens dit vermogen kan overtreffen. Door het verrichten van betekenisvolle dhikr. Dan zal de mens in staat zijn om de wereld te aanschouwen met zijn hart.
Ik heb recentelijk gelezen, dat op basis van Nederlands onderzoek blijkt, dat de noordse stern tot de grootste reizigers op aarde behoort. Deze trekvogel reist meer dan 90.000 kilometer per jaar; het ziet meer daglicht dan enig ander wezen en weegt slechts 100 gram, soebhan Allah!
# Erken de verheven status van Allah
Dhikr gaat daarom over verheffing en dat begint met de erkenning van de verheven status van Allah. Het gaat om een erkenning met je tong en heel je hart. Als resultaat ervaar je verheffing op een wijze die zowel nederigheid als verwondering oproept. De verheffing van jezelf is echter niet het doel, want nogmaals, het prijzen van Allah is zowel het middel áls het doel. Het interessante is: Allah heeft jouw dhikr niet nodig. Hij is immers per definitie de Meest Verhevene. Wij zijn het, die het nodig hebben om Hem te verheerlijken.
Dat wij als gevolg van onze betekenisvolle dhikr vervolgens verheven worden is een neveneffect, en daarmee is dit één van de talloze redenen om Allah te gedenken uit verwondering en bewondering.
Opdat Allah onze status moge verheffen met degenen die verheven zijn.
