Redouan Jelti is een creatieve ziel. Op zijn vijfentwintigste heeft hij al drie jaar lang een eigen architectuurstudio, na zijn studie aan de TU Delft. Als ik via mijn netwerk over hem hoor, weet ik één ding zeker. Hem moet ik spreken over zijn levensverhaal. Hoe komt je al op zo’n jonge leeftijd tot het volbrengen van al deze stappen? Welke gebeurtenissen, ontmoetingen en inzichten hebben hem gebracht tot waar hij nu is?
Redouan Jelti
Redouan is vereerd dat ik hem wil interviewen. We spreken af op vrijdag na jumua (het vrijdagmiddaggebed) in een rustige koffiesalon vlakbij de Blauwe Moskee in Amsterdam. Hij vertelt hoe fijn het voelt om de dagen in te delen rondom de gebedstijden. En dus ook om af te spreken na een bepaald gebed. Het gebed als ruggengraat van je dag. Ik weet uit eigen ervaring hoe belangrijk die denkomslag in mijn eigen leven was. Eindelijk lukte het me om het gebed de status te geven die het verdient in deze hectische maatschappij.
De praktische kant van het beleven van je geloof, is iets wat regelmatig in het gesprek terug zal komen. Maar we beginnen bij het begin. Redouan is een geboren en getogen Amsterdammer. De laatste van zes kinderen. Zijn ouders zijn beiden in Noord-Afrika geboren en kwamen pas in hun tienerjaren naar Nederland. “Ik besef heel goed dat ik wél de stabiliteit heb gehad die mijn ouders door hun emigratie niet hebben gevoeld.”
Het bouwen zat er al vroeg in. Redouan: “Onze woonkamer lag altijd vol met LEGO en op mijn zevende kwamen daar K´nex (constructie speelgoed) bij. Ik hield toen al van complexe dingen bouwen. Op school was ik goed in tekenen, het kon mij niet ingewikkeld genoeg zijn. In groep 8 werd mij aangeraden om naar het Grafisch Lyceum te gaan. Maar mijn moeder drong aan om mij een kans te geven op de havo. Ik kwam in een leergierige omgeving en voelde me er thuis. Ik was altijd een stille jongen. Het type dat rustig toekijkt, waarneemt en vervolgens een gedegen plan maakt.”
Bouwen in de Beurs
Ik vertel hem hoe nieuwsgierig ik ben naar de stappen die hij tot nu toe in zijn leven heeft genomen. Redouan had geen vooropgezet plan: “Het zijn kansen die zich voordeden en die ik heb benut. Ik voel zelf – en zie het ook om me heen – dat God ons stuurt naar de plek waar we thuishoren, en het maakt daarbij niet uit waar je bent begonnen. God zegt: ‘Ik ben zoals Mijn dienaar gelooft dat Ik ben.’ Als je je focust op het proces, kun je altijd je grootsheid behalen. Hoe onbereikbaar de droom soms ook lijkt.”
Redouan: “Allah stuurt ons naar de plek waar we thuishoren, ongeacht waar je bent begonnen”
“Mijn liefde voor architectuur is begonnen toen we als klas mochten meedoen aan Bouwen in de Beurs, dat nu Archikidz heet. Je droomhuis bouwen als maquette. Ik had me helemaal vastgebeten in het ontwerp en de uitvoering. Tot mijn grote verbazing won ik de wedstrijd. Het was een enorme boost voor mijn zelfvertrouwen. Je moet je voorstellen dat ik als zesde in het gezin het niet gewend was voor mezelf op te komen. Dat deden mijn oudere broers en zussen altijd voor me!”
Nieuwe wending
“Na de havo-brugklas kon ik direct doorstromen naar het Atheneum. In de vijfde klas kwam de volgende nieuwe wending. Ook dit keer weer een buitenkans die in mijn schoot geworpen werd. Een buitenschools project, met de naam Creative Urbans, waarin je een half jaar lang elke woensdag en zondag les kon krijgen van een groep architecten en stedenbouwkundigen. Het was gekoppeld aan een bestaand project dat in Amsterdam West uitgevoerd ging worden en de input van de jongeren in de wijk was voor de opdrachtgevers belangrijk.
Ik voelde me enorm thuis tussen al die creatievelingen. We gingen veel op excursie en werden echt betrokken bij de plannen. Van het stedenbouwkundig plan dat wij als groep hadden ontworpen, maakte ik een videopresentatie met 3D modellen. Dat was in die tijd nieuw en de rest van de groep was onder de indruk. Zij vonden dat ik het ook moest presenteren. Maar dat is niet wie ik ben, ik blijf liever op de achtergrond. Op aandringen van de groep heb ik het toch gedaan, met enorme verlegenheid. Nu zie ik het als een mijlpaal, waar ik met een glimlach op terugkijk. Daar ontstond een vonkje, ik zag opeens hoe het uit je comfortzone stappen helpt in je ontwikkeling. Maar toen wist ik niet hoe snel ik van het podium af moest komen.”
Het grappige is dat mijn vader een geboren verhalenverteller is. Bij familiebijeenkomsten krijgt hij iedereen op het puntje van de stoel. Hij reciteert graag en geeft les in tajweed (het correct en mooi reciteren van de Koran). Die kant van mezelf ben ik nu ook aan het ontwikkelen. Je moet jezelf blijven uitdagen en ontwikkelen.
Druk op de ketel
“Ik besloot om Bouwkunde te gaan studeren aan de Technische Universiteit Delft. In het eerste studieblok van tien weken had ik gelijk mijn eerste grote tegenslag. Ik dreigde mijn studiepunten niet te halen en dat gaf een hoop druk op de ketel. Nu zie ik dat de uitdaging mij sterker heeft gemaakt, maar toen vreesde ik of mijn droom om architect te worden wel werkelijkheid zou worden. Ik had nooit gedacht aan een plan B. Ik heb ervan geleerd om zelf initiatief te nemen. Om te zoeken naar praktische kennis en stages die me konden laten zien hoe het vakgebied nu écht in elkaar zit.”
Redouan: “Ik had heel veel twijfels over mijn eerste opdracht. Maar ik durfde mijn kwetsbaarheid te delen”
Marokkaanse roots
Ik vraag Redouan of hij wel eens nadeel heeft ondervonden van zijn Marokkaanse roots. Hij vertelt me hoe hij tijdens een gesprek voor een stage, na een geanimeerd gesprek van een uur, de volgende vraag kreeg: ‘Je naam Redouan is niet Nederlands en klinkt Arabisch. Ik neem aan dat je moslim bent? Het is voor mij belangrijk om te weten wie er op de werkvloer komt. Ik zag dat je de vrouwen net wel een hand gaf. Wat vind je eigenlijk van emancipatie?’
Hoe ga je als moslim om met dit soort vragen, zonder in de verdediging te gaan? Redouan: “Ik neem mensen dit soort vragen nooit kwalijk en probeer mijn standpunt uit te leggen op een manier die zíj vanuit hun andere levensvisie kunnen begrijpen. In dit geval kwam de vraag uit nieuwsgierigheid. Uit onbekendheid met welke rol religie in iemands leven speelt. Mijn inspiratie haal ik uit de goede manieren en handelen van onze profeet vrede zij met hem. Vooraf aan elke belangrijke ontmoeting vraag ik God om hun harten voor mij te openen en indien er goedheid zit te komen tot een vruchtbare samenwerking.
Tweede natuur
Ik heb de afgelopen jaren veel gereisd, veel culturen en gebruiken ontdekt. Daarbij was het extra belangrijk om de discipline van het moslim zijn op te brengen. En dus moest ik regelmatig de salaat (gebed) uitleggen aan medereizigers. Iemand die niet in God gelooft kun je niet uitleggen dat het een plicht is en dat je het uit dankbaarheid doet. Ik refereer daarom aan iets wat die ander wel kent. Zoals bijvoorbeeld even tijd nemen voor jezelf. Als ik dan gewoon op tijd op mijn gebedskleedje ging staan, vonden de meeste mensen het prima. Voor mij is het nu een tweede natuur geworden om me in te leven in de gedachtegang van anderen.
Omdat ik een groot voorstander ben van leren in de praktijk kwam ik terecht in uitwisselingsprojecten van Erasmus+. Twee vrienden die ik al had, leerde ik er beter kennen. Alle drie bevonden wij ons in een fase van zelfontdekking. Zij brachten me in contact met een krachtige vorm van zelfontwikkeling. Je leert voor jezelf kansen te zien en die aan te pakken. Opeens lonkte het ondernemerschap, iets wat ik uit mijn eigen omgeving totaal niet kende. Een kennis zocht een interieurarchitect en ik deed navraag voor hem bij een oude vriend van de TU Delft. En die zei: ‘Ja, ik ken wel iemand die dat kan… JIJ!’ Het was een eureka-moment.”
Niet perfect hoeven zijn
Redouan nam de opdracht aan, nu drie jaar geleden. Hij vertelt hoe hij bewust integer en eerlijk was over de kennis die hij nog niet had. Een instelling die duidelijk zijn vruchten afwerpt, want hij heeft inmiddels ruim twintig bouwprojecten afgerond. “Ik durfde mijn kwetsbaarheid te delen en heb daardoor veel hulp gegund gekregen en in de praktijk kunnen leren. Het is prima om te beseffen dat je niet perfect hoeft te zijn. Iedereen worstelt zich door het leven. Het is goed om onzeker te zijn. Durf te vragen. Als je begrijpt dat je niet alles kunt weten, sta je open om meer kennis op te doen. Die houding is waardoor je zult groeien.”
Ik bewonder Redouan om de open manier waarop hij zijn geloof in praktijk brengt. Zelf vat hij het als volgt samen: “Het bijzondere aan de islam vind ik het directe contact met God. Mijn favoriete aya (vers) in de Koran komt uit soera Al Baqarah (De Koe):
“En wanneer Mijn dienaren jou naar Mij vragen, dan ben Ik zeer dichtbij. Ik verhoor het gebed van de smekende wanneer hij bidt. Laten zij aan Mij gehoor geven en in Mij geloven. In de hoop dat zij de juiste Leiding zullen volgen.” (Koran, 2:186)
Durf dus doea (smeekbede) te doen om succesvol te mogen zijn. Voor jouw levensdoel en óók voor dat van anderen. Ik ben me ervan bewust dat ik hier op aarde ben om God te dienen, niet mijzelf. Investeren in mijn zelfontwikkeling is bedoeld om mijn omgeving te kunnen helpen. Ik heb inmiddels geleerd dat diversiteit een verrijking is en dat meningsverschillen goed zijn. Alleen op die manier kun je elkaar verder helpen en samen een interdisciplinaire samenleving opbouwen. Zo kan ik als moslim ook bijdragen aan een niet-moslim maatschappij. Juist de kracht van mijn geloof maakt dat ik anderen nog beter tot dienst kan zijn.”
