Hoe het is om als moslima een eigen bedrijf te beginnen? Qantara ging op zoek naar vrouwen die die stap al hebben genomen. In Nederland én daarbuiten. Wat zijn hun drijfveren en strategieën? Het blijken allemaal vrouwen met een zelfde soort missie: anderen helpen staat voor hen bovenaan de lijst.
** Naam: Manon Moussa-Roodenburg – Bedrijf: Happy-Nass Design – Land: Nederland **
“Ik wil met mijn webwinkel Happy-Nass Design vooral laten zien dat wij als moslims ook behoefte hebben aan originele en kwalitatief goede producten, die aansluiten op de smaak van deze tijd. Op mijn manier ben ik daar al mee bezig sinds ik me in de jaren negentig bekeerde. Maar nu lijkt de oemma (moslimgemeenschap) er ook echt klaar voor.
De laatste jaren zie ik een nieuwe generatie jonge moslims opstaan die een manier hebben gevonden om heel bewust en praktisch met hun geloof om te gaan. En daar ook ronduit en op een positieve manier voor uit durven komen. Zoals Nourdin el Ouali met zijn partij NIDA, die er is voor alle Rotterdammers met een hart voor de stad. Of Anne Dijk die met haar kennisinstituut Fahm probeert meer begrip te kweken voor de islam in Nederland. Het is de soort feelgood die ik zo gemist heb al die jaren. En die zo ver weg leek – of soms zelfs bijna onmogelijk – in de jaren na 11 september 2001.”
Die sjaal past ons allemaal
Manon wijst erop dat deze positieve tendens in Engeland al veel eerder zichtbaar was. En dat ze qua islamitisch ondernemerschap daar echt al veel verder zijn dan wij. Een paar Britse smaakmakers volgt ze al jaren, ze zijn een grote inspiratie voor haar. Zelf is ze ook een voorloper. In 2007 startte ze samen met vriendin Fatima Maria Bourri het bedrijf Speesjaal, dé specialist in hoofdbedekking. Ze werden uitgenodigd op multiculturele evenementen. Bijvoorbeeld bij Women Inc, waar ze prinses Maxima een hoofddoek hebben overhandigd en Rita Verdonk zich door hen liet ‘bedoeken’.
Ik zie een nieuwe generatie jonge moslims die heel bewust en praktisch met hun geloof omgaan.
Uit die tijd is de workshop ‘Die sjaal past ons allemaal’ haar het meest bijgebleven. “Daarin ging het om meer dan alleen de hoofddoek en de eigen islamitische groep. Wij gingen als Speesjaal op bezoek bij groepen vrouwen, met koffers vol doeken, sjaals en accessoires. Doordat we in een intieme setting de vrouwen lieten zien hoe zij er mét hoofddoek uit zouden zien, ontstonden er mooie gesprekken. Dat was heel bijzonder. Helaas kwam er vooral kritiek van moslima’s zelf, die het afkeurden dat wij op deze manier omgingen met zoiets serieus als de hoofddoek.”
Het uniforme imago van de hoofddoek
“Op een gegeven moment konden we er niet mee verder. Door de crisis kwam er veel minder geld beschikbaar voor dit soort evenementen en kregen we steeds minder aanmeldingen. Spijt heb ik er niet van, de publieke confrontatie met gewone moslims die we boden via Speesjaal was toen echt heel hard nodig. Ook in deze tijd wordt er helaas nog steeds anders gekeken naar moslims. Maar het is inmiddels wel min of meer gemeengoed dat óók moslims de terroristische aanslagen uit naam van de islam afkeuren. Dat is echt een vooruitgang, alhamdoelillah (God zij dank)!”
Zelf is ze al meer dan vijfentwintig jaar getrouwd met haar Tunesische man. Het was niet hij, maar een nieuwe collega op haar werk bij de KWF Kankerbestrijding die haar uiteindelijk het zetje gaf om bewust te kiezen voor het dragen van een hoofddoek. Het gesprek kwam op het feit dat ze als moslim niet herkenbaar was, en dat die collega juist meer over de islam wilde weten.
Uitdrukkingsvrijheid en diversiteit
Manon: “Voor mij betekent de hoofddoek dus vooral zichtbaarheid. Ook wil ik vooroordelen bestrijden, door uit te dragen dat de hijab niet per definitie een lelijk uniform is. Dat je er juist veel eigenheid in kan stoppen. Het is heel goed mogelijk om ook mét hoofdbedekking je identiteit uit te drukken. Mensen denken vaak dat de hoofddoek vrouwen beperkt in hun uitdrukkingsvrijheid, maar ik zie dat anders. Inderdaad ligt de beperking in het bedekt zijn en dat doen de meeste vrouwen heel bewust, vol overtuiging en met veel creativiteit. Juist door mooie kleding te dragen kunnen (en willen) moslima’s het uniforme imago van de hijab ontkrachten. En laten ze daarmee zien hoe groot de diversiteit is. Zo zorgen we als vrouwen samen voor een andere beeldvorming in de oemma. Door zelf, ieder voor zich, het anders zijn op een positieve manier uit te dragen. Je hoeft niet allemaal de barricade op!”
Juist door het dragen van mooie kleding laten moslima’s zien hoe groot de diversiteit is.
Creatieve kracht
Haar man kreeg vijftien jaar geleden de kans om een broodjeszaak te beginnen in het centrum van Amsterdam. Zelf werkte ze op dat moment bij Islamic Relief. Maar toen dat werk moeilijk combineerbaar werd met hun drie kleine kinderen en haar man de zaak besloot te verbouwen en van naam te veranderen, maakte ze de overstap naar hun eigen zaak. “Het leukste aan het werk bij Moussaique is het contact met de klanten. Maar ook nu kroop het bloed gaat waar het niet gaan kan.
Wij als kleine ondernemers moeten bewust ook onderling reclame maken voor elkaar.
Toen er weer wat meer ruimte kwam in mijn hoofd en gezin, besloot ik Islamic Design House te benaderen. Ze zijn een webwinkel voor moslims. Ik ben een grote fan van hun lijn met sportieve kleding. Geen rechttoe rechtaan jurken, maar juist kwaliteitskleding met oog voor detail en vrouwelijke vormen. Ook verkopen ze de gebedskleden van Visual Dhikr. Een krachtige naam die verwijst naar alles dat we kunnen zien, voelen en horen en dat ons laat nadenken over God en alles wat Hij geschapen heeft. Het speciale aan de kleden is de bijzondere puntvorm in combinatie met rustige geometrische vormen. De ontwerper is een kunstenaar en kalligraaf en dat zie je meteen!”
Franchisenemer worden bleek te kostbaar, maar een half jaar later ging opeens de telefoon en kreeg ze een aanbod dat ze wel aan durfde nemen. Voor een heel schappelijke investering mag ze gebruik maken van al het promotiemateriaal. En dus was het nog maar een kleine stap om haar eigen webwinkel te starten. Die is er nu en drukt haar positieve levenshouding uit: Happy-Nass. You’re never fully dressed without a smile. (Je outfit is pas echt compleet met een lach!)
Samen groeien en leren
“Ik wil niet in mijn eentje winkeltje spelen”, daar is Manon duidelijk over. ”Ik steun heel bewust andere moslima’s met een eigen zaak. Bijvoorbeeld door hen te vragen voor het ontwikkelen van mijn logo en het webdesign. Wij als kleine ondernemers moeten bewust ook onderling reclame maken voor elkaar. Dus niet ieder voor zich, maar samen groeien, leren van elkaar en elkaar het succes gunnen. Ik heb mijn webwinkel gebouwd als een paraplu waaronder veel meer past dan alleen de hijabs, gebedskleden en sportieve kleding die ik nu aanbied. Er is ruimte om een echte cadeau-artikelen site te worden.
Ik zie uiteindelijk een soort Etsy voor me met unieke handgemaakte artikelen. Er zijn zoveel moslims die prachtige dingen maken en daar wil ik graag een platform voor zijn. Duurzaamheid staat ook hoog op mijn lijstje. En een pop-up winkel. Want het contact met klanten is wat ik het allerleukste vind. Beetje hoog gegrepen misschien? Ik vind mezelf een idealistische realist. Ondanks de toenemende polarisatie heb ik groot vertrouwen in de zelfbewuste jonge generatie. En met de wil van Allah is niets onmogelijk.”