Het leven is een reis. Jij en ik weten dit beiden, maar we vergeten soms ernaar te handelen.
Als je op reis gaat met de auto, maak je van tevoren een plan. In dit plan is duidelijk wat de eindbestemming is, wat je onderweg wil bezichtigen, en waarschijnlijk ook de plekken waar je zult overnachten en waar je inkopen kunt doen voor de verdere reis. Je stopt op die plekken maar je blijft er niet langer dan noodzakelijk. Als je dat zou doen, leid je jezelf af van het einddoel.
Voor je vertrek heb je vast tijd en moeite gestoken in de voorbereiding. Je hebt inkopen gedaan, geld gepind, koffers ingepakt, reisdocumenten klaargelegd.
We vergeten soms onze eindbestemming.
We keren terug naar Allah
Laten we dit eens vergelijken met de manier waarop wij door ons leven reizen. We weten wat onze eindbestemming is, namelijk dat wij terug zullen keren naar Allah. Toch lijken we te vergeten dat we onverwacht en ongewild pech onderweg zullen krijgen. Ook vergeten we dat we zullen moeten stoppen om letterlijk en figuurlijk bij te tanken. Als we door blijven rijden zonder te reflecteren op ons leven, zonder onszelf af te vragen of we goed bezig zijn, zal de benzine op raken.
Ook blijven we soms nodeloos en hopeloos rondhangen op één plek. We vinden de plek niet prettig, maar het lukt ons maar niet om er weg te komen omdat we bang en onzeker zijn of we iets beters zullen vinden.
We zijn vergeetachtig
Soms vergeten we zelfs compleet waarom we ook alweer onderweg waren en waar we ook alweer naartoe zouden gaan. Dat komt omdat we ons overrompeld voelen door het leven en denken dat we dit niet aankunnen. Of omdat we afgeleid zijn en onachtzaam zijn. Of we luisteren naar andere mensen die ons wijsmaken dat we niet vroom genoeg zijn, niet goed genoeg of niet sterk genoeg. In plaats van dat we leren van de lessen van het leven en onze geleerde vaardigheden inzetten, raken we in de war en verdwalen we.
Ook al begonnen we goed voorbereid aan de reis, alsnog vinden we het lastig om onderweg te blijven checken of we nog benzine hebben, of we niet de verkeerde afslag nemen, of dat we ons de verkeerde kant op laten sturen door anderen. We vinden het lastig of zwaar om verantwoordelijkheid te nemen over ons eigen leven. Liever leunen we op anderen. Als er dan iets fout gaat, kunnen we hen de schuld geven.
In een cirkeltje ronddraaien
Of we schamen ons juist diep voor onze onkunde en we voelen ons schuldig. En zo blijf je in een cirkeltje ronddraaien. Je bent dan precies waar Shaitan (de duivel) je wil hebben. Het maakt hem niet hoe, zolang je maar afdwaalt van de rechte weg.
Het ergste is dat je over het juiste ‘gereedschap’ beschikt, maar dat je er geen gebruik van maakt, omdat je je overrompeld voelt door het leven, door anderen of zo erg twijfelt aan jezelf.
Uiteindelijk zit je maar wat in je auto, maar weet je niet eens meer hoe je rijden moet. Je ervaart weerzin om het gaspedaal in te drukken en om het stuur zelf in handen te nemen. Je voelt je hopeloos en machteloos. Nu kun je blijven zitten tot je een ons weegt of totdat iemand je komt helpen, maar je kunt ook de regie over je leven terugnemen.
Je blijft in cirkeltjes ronddraaien als je de verantwoordelijkheid over je leven niet neemt.
Een krachtige motor
Het is tijd voor een wake-up call. Je hebt al autorijles gehad; je hebt de instructies ontvangen en je rijbewijs gehaald. Je weet waar je naartoe gaat, en je zult jezelf daar steeds aan moeten herinneren. Van binnen beschik je over een krachtige motor die je kan helpen om weer verder te rijden. En zelfs als je pech onderweg hebt, kun je nog altijd uit de auto stappen en de trein pakken of je kunt lopen.
Die motor is jouw geloof in en vertrouwen op Allah. Jij bent nooit alleen. Hij ziet en hoort jou, Hij staat jou bij waar je ook bent en Hij wil alleen het allerbeste voor jou.
Je gereedschap
Jouw gereedschap is de Koran, de overleveringen van de profeet Mohammed ﷺ, je gebed, je smeekbedes, het gedenken van Allah, het verrichten van goede daden en jezelf omringen met mensen die Allah graag willen ontmoeten. Deze gereedschapskist zal je helpen om op het rechte pad te blijven.
Een van de meest krachtige adviezen over deze motor – of deze innerlijke kracht – komt van de beroemde imam Ibn al-Qayyim (dat Allah tevreden met hem moge zijn):
Zorg goed voor jezelf
Een vriend zal jouw innerlijke strijd niet (letterlijk) kunnen delen. Een geliefde kan jouw lichamelijke pijn niet wegnemen en een dierbare zal niet de hele nacht namens jou wakker blijven. Zorg daarom goed voor jezelf en je lichaam, bescherm het, voed en onderhoud het. Geef niet meer gewicht aan wereldse zaken dan dat ze werkelijk waard zijn.
Alleen jij kan jezelf helen
Wees er zeker van dat als je breekt, er geen mens jou kan helen behalve jijzelf. En als je verslagen bent, zal niemand jou de overwinning schenken behalve door middel van jouw vastbeslotenheid. Jouw vermogen om op te staan en door te zetten is jouw verantwoordelijkheid.
Zoek naar jouw waarde in je eigen bewustzijn
Ga niet op zoek naar jouw zelfwaarde in de ogen van de mensen. Zoek naar jouw waarde in je eigen bewustzijn. Als jij van binnen vrede ervaart, zul je hoog boven jezelf uitstijgen. En als jij jezelf werkelijk kent, dan zal wat anderen over jou zeggen, jou niet raken.
Focus je op Allah
Maak je geen zorgen over dit leven, want dit is aan Allah. En maak je geen zorgen over je onderhoud, want dit komt van Allah. Maak je ook geen zorgen over de toekomst, want die is in de Handen van Allah.
Je mag je zorgen maken over één ding: hoe je Allah tevreden kan stellen. Want als je Hem tevreden stelt, zal Hij jou tevreden stellen, zal Hij jou vervullen en jou verrijken.
Verspil geen tranen om een wereldse zaak die je hart liet huilen. Zeg: “O Allah, schenk me het goede in dit leven en in het hiernamaals.”
Doe het goede voor Allah
Verdriet verdwijnt door middel van een sajdah (neerbuiging). Geluk komt met behulp van een oprechte du’a (smeekbede). Allah vergeet niet het goede dat je doet. Hij vergeet niet het goede dat je voor anderen hebt gedaan en hoe je hun pijn verlicht hebt. Ook vergeet Hij niet het oog van degene die op het punt stond te gaan huilen, totdat jij ervoor zorgde dat hij ging lachen.
Leef je leven met het volgende principe: wees goed, ook als je zelf niet het goede ontvangt. Doe dit niet voor anderen, maar voor Allah! Want Allah houdt van de weldoeners!
Jij zit aan het stuur op deze reis. Neem de regie terug over je leven.
Het is jouw reis en niet die van een ander
Wees dus sterk, en laat je niet ontmoedigen als de weg waar je je op bevindt onverwachte drempels of gaten bevat. Neem zoveel rustpauzes onderweg als nodig is, maar vergeet niet dat je de kracht hebt om weer op te staan en verder te gaan.
Het is jouw reis, niet die van iemand anders. Laat je niet opjagen als je tijd nodig hebt om je “banden te verwisselen” voor je eigen veiligheid. Laat je niet verleiden door degenen die jou met grote snelheid hebben ingehaald en jou ver vooruit zijn gestreefd, want zij die harder gaan dan ze aankunnen, zullen uiteindelijk crashen.
Dat Allah je moge beschermen
Dat Allah je tijdens deze reis moge zegenen, jou moge beschermen, jou kracht moge geven en jou moge leiden met behulp van Zijn Licht. Dat je Hem in elke bocht zult aantreffen, op elke parkeerplaats, op elke berg die je oprijdt. Dat Zijn Woorden een bron van troost en leiding voor jou mogen zijn op de momenten dat je ze het meeste nodig hebt.
