Binnenkort doet de herfst haar intrede. De t-shirts gaan weer de kast in en worden vervangen door truien en andere warme kleding. De ijskoude drankjes worden verruild voor kopjes thee en langzaam laat ook de natuur zien dat er een nieuwe periode aanbreekt.
Tijd voor tadabb0r (overpeinzen van de verzen van de Koran), tawassum (inspiratie in het universum vinden) en tafakkur (reflecteren over de schepping en jezelf).
Zo liep ik afgelopen week voor het eerst in de koude lucht. Wat een genot en gunst. Ik ben gezegend met een huisje omringd door veel groene natuur en probeer daar dan ook optimaal van te genieten. Zie kinderen mij voorbij lopen naar school, terwijl ik me de andere kant op begeef in de richting van het bos. Ik woon in een dorp; mijn wekelijkse routine in mijn Marokkaanse djellaba even langs de supermarkt is altijd even een uitdaging. En een verrijking kan ik gerust zeggen door de blik van sommigen. Het lukt niet altijd, maar als je zelf een glimlach cadeau geeft, krijg je die vaak ook terug. Gelukkig hoef ik niet meer de schoolbanken in zoals de kinderen. Ik doe opnieuw een poging om op te gaan in de natuur met de Koran in mijn hand…..
Tadabbur: overpeins de tekenen in de Koran en in de natuur
De afgelopen Ramadan was het eigenlijk de allereerste keer dat ik de Koran aandachtig heb gelezen met tafsir (uitleg) erbij. Ik stond enorm versteld over het feit hoeveel aandacht aan de natuur en andere verschijnselen wordt besteed. Zo staat één van mijn favoriete hoofdstukken, soera Ar-Rahman (de Barmhartige, de Weldadige), vol met ayaat (verzen, tekenen) die mijn hersenen flink hebben laten kraken. Het wonder over twee zeeën die niet met elkaar mengen, kennen de meesten, maar veel eerder in de soera geeft Allah aan dat alles onder Zijn gezag staat en zich bevindt in een constante staat van aanbidding. Zo zegt Hij:
“De zon en de maan bewegen (in hun baan) volgens een (nauwkeurige) berekening. En de sterren en de bomen knielen neer (voor Allah).” (Koran, 55: 5-6)
Meer dan alleen verhalen en regels
Wie denkt aan De Heilige Koran zal in eerste instantie denken aan de verheerlijking van Allah, Zijn Schone Namen en Eigenschappen, de verhalen van de profeten, de geboden en de verboden. Dat zijn uiteraard allemaal zaken die beschreven staan in de Koran, maar wanneer wij verder lezen, dan zie je dat Allah – De Meest Verhevene – opvallend veel aandacht besteedt aan de natuur, astronomie en dieren. Zo zijn er van de 114 hoofdstukken bijna 30 hoofdstukken die hiernaar verwijzen en/of er naar zijn vernoemd. En dit allemaal als ayaat (tekenen) voor ons mensen om de Schepper en de natuurverschijnselen te overpeinzen, aldus de welbekende exegese-geleerde Ibn Kathir.
Zo zegt Allah in soera Al-An’am (Het Vee):
“En bij Hem liggen de sleutels van het onwaarneembare. Niemand behalve Hij is daarvan op de hoogte. En Hij weet wat zich op het land en in de zee bevindt. Er is geen blad dat valt of Hij weet ervan. En er bevindt zich geen graankorrel in de duisternissen van de aarde, noch iets vers of droogs, of het staat in een duidelijk Boek (geschreven).” (Koran, 6:59)
En zo zegt Hij in soera Al-Nahl (De Bij):
“Hij (Allah) laat daarmee voor jullie gewassen, olijven, dadelpalmen, druiven en allerlei vruchten groeien. Voorwaar, daarin bevindt zich zeker een teken voor een volk dat nadenkt.” (Koran, 16: 11)
Wetenschappelijke ontdekkingen
Ook de wetenschap buigt zich steeds meer over de Koran en de inhoud hiervan. Hoe meer ik mij verdiep via internet en de tafasier, hoe blijer ik word verrast. Zo kom ik voorbeelden tegen van feiten die in de Koran genoemd worden die pas eeuwen later wetenschappelijk ‘ontdekt’ zijn. Het is bijvoorbeeld tot nu nog onbekend wie de ontdekking van de vingerafdruk heeft gedaan. Maar zo zegt Allah:
”Denkt de mens dat Wij zijn botten nooit zullen bijeenbrengen? Welzeker, Wij zijn in staat om zelfs zijn vingertoppen opnieuw volmaakt te vormen.” (Koran, 75:3-4)
Uit bronnen lijkt de eerste ontdekking pas gedaan te zijn in de 17e eeuw door J.C.A. Mayer die waarin hij in zijn boek Anatomical Copper-plates with Appropriate Explanations de ontdekking en identificatie van mensen beschrijft aan de hand van unieke vingertoppen.
En Allah beschrijft één van de grote wonderen die wetenschappers wederom pas eeuwen later hebben ontdekt; dat er bepaalde zeeën existeren waarin zich barrières bevinden tussen zoet en zout water:
“Tussen hen (d.w.z. de beide zeeën) bevindt zich een barrière waardoor zij niet in elkaar overgaan.” (Koran, 55:20)
Allahoe akbar! Allah is Groot!
Tadabbor, tawassum en tafakkur
Het overpeinzen over de creaties van Allah is een soenna en wordt meerdere malen in de Koran aangehaald. Zo zegt Allah onder andere:
“Degenen die Allah staand, zittend en op hun zij gedenken, en de schepping van de hemelen en de aarde overpeinzen (zeggende): “Onze Heer, U heeft dit (alles) niet zonder doel geschapen. Verheven bent U. Bescherm ons dan tegen de bestraffing van het Vuur.” (Koran, 3:191)
En ook de overleveringen wijzen erop, zoals blijkt uit een hadith uit de verzameling van Ibn Marah:
Toen Ibrahiem, het zoontje van de profeet vrede zij met hem stierf, was er een zonsverduistering. De mensen zeiden toen: “De zon is verduisterd omdat Ibrahiem is gestorven.”
Waarop de profeet vrede zij met hem zei: “Voorwaar, de zon en de maan worden niet verduisterd omdat er iemand gestorven is of nog leeft.
Als jullie een verduistering zien, verricht dan het gebed en richt jullie tot God.”
Het overpeinzen en reflecteren wordt dus sterk aanbevolen en heeft primair als doel om de band met de Schepper te versterken en Hem zo op deze manier beter te leren kennen. Zo is bekend dat de Profeet ﷺ zich vaak terugtrok vóór de openbaring alsook erna om te mediteren. Hij ﷺ reflecteerde in de natuur op djabal an Noer (de berg van het licht) in de grot Hira.
Over de exacte manier van meditatie bestaat overigens meningsverschil. Ook zijn er verhalen bekend dat de metgezellen moge Allah tevreden zijn met hen zich vaak terugtrokken uit de doenya (het wereldse leven), de natuur in naar de omringende bergen om zo de Koran te memoriseren en de verzen te overpeinzen. Zo vermeldt At Tabari in zijn werk ‘Djami’ al-bayan fi tafsir al-Qur’an’ dat sommige metgezellen drie maanden naar de bergen trokken om alleen soera Al Masad (De Palmvezels) te leren.
Nóg bewuster van Allah en zijn creaties
Tijdens de zomer had ik mezelf één doel gesteld; de komende periodes focus ik me op de tekenen van Allah! Ik merkte dat ik wat afzwakte qua imaan (geloof) en daarom stelde ik mezelf doelen. Hoe zou ik dit gaan doen?
Ik was immers iemand die zijn telefoon 24/7 bij zich droeg, altijd bereikbaar moest zijn en altijd zaken moest regelen. Hoe kon ik deze bad habit vervangen door middel van gedragsverandering? Door mijn mind op laten gaan in de natuur? Het klinkt heel cliché, maar het allereerste wat ik deed was mijn telefoon gewoon thuis laten. Hele dagen uit, of in de oplader. Nu ben ik dit gewend om te doen, omdat ik door mijn beperking veel slaap, maar als ik buiten ben wil ik hem toch uit één of ander gevoel van veiligheid bij me hebben. Maar in dit geval: gewoon helemaal weg dus!
Daarnaast pakte ik mijn Koran en begon lezingen te kijken over tadabbor en tafakkur – het overpeinzen van de creaties van Allah. Een lezing die mij veel heeft geholpen en inzichten heeft verschaft was die van Sajjid Umar moge Allah hem beschermen.
Dus ik trok erop uit de natuur in. Ik trok koste wat kost elke dag minimaal een half uur het bos in. Oordopjes in en het volume met recitatie op de hoogste stand. Ik staarde – vooral in het begin – wat knullig voor me uit en voelde constant aan mijn zakken om social media op te zoeken. Maar naarmate de tijd vorderde begaf ik mij op de bankjes en keek naar de vogels, de bomen, de dieren. Wát een genot vind je in de natuur, soebhanAllah (Heilig is Allah)! Ik heb mij werkelijk waar nog nooit dichterbij Allah gevoeld.
Zonder enige vorm van elektronica
Ook sprak ik met mezelf af om minimaal twee gebeden per dag in de moskee te verrichten. Heel moeilijk voor iemand met een beperking, maar mijn biologische klok wekt mij altijd rond het Fadjr-gebed. Ook met het Asr gebed ben ik altijd wakker, dus ik deed het gewoon. Ook nu zonder enige vorm van elektronica. Gewoon opgaan in elk moment van de oproep tot het gebed tot de adhkaar (het verheerlijken van Allah) na het gebed. Hét moment waarop de beste der schepselen, de Profeet ﷺ tot zichzelf kwam.
Het is het moment dat je opstaat en alleen bent met je Heer zonder enige vorm van afleiding uit het wereldse. Het is een moment dat ik eenieder gun. Volle concentratie en nadenken over elke letter die je uitspreekt, nadenken over de schepping, nadenken over Het Hiernamaals, nadenken waarom deze doenya ons zo bezighoudt. Het nieuwe gedrag reikte zo ver dat ik zelfs mijn smartphone te koop zette.
Goed voor je welzijn en gezondheid
Dat deze specifieke manieren van tadabbor en tafakkur mij hebben geholpen wil niet zeggen dat dit voor een ander ook zo effectief is. Maar het is niet voor niets dat deze soenna zo een grote waarde kent en de Koran vol staat met verzen hierover. Bovendien is het goed voor ons eigen welzijn en onze gezondheid om de natuur in te trekken.
Ik vraag hierbij Onze Heer der Werelden, De Meest Sublieme die alles in de hand heeft; de zon, de aarde – en alles wat zich erop voortbeweegt en leeft -, de maan, de sterren, de zeven hemelen, de oceanen en Zijn Koersie (Troon), om ons bewust te maken van Hem en van Zijn tekenen, en dat Hij ons Zijn liefde schenkt en ons de tuinen van de Jennah (het paradijs) laat aanschouwen zonder rekenschap.
