Sinds ik geboren ben, ben ik slechtziend. Links ben ik blind en met mijn rechteroog zie ik maar 10%. Ik wist dat ik een oogziekte had, maar tot een paar jaar geleden had ik eigenlijk geen idee wát ik had. Het enige wat ik wist, is dat het te maken had met de druk achter mijn ogen, dat die te hoog was en dat daarom mijn netvlies kapot is.
Toen ik twee jaar geleden een een oproep kreeg voor het glaucoomspreekuur, kwam ik tot de conclusie dat ik blijkbaar glaucoom had. Ik heb toen niet opgezocht wat het precies is, schijnbaar is het dusdanig erg dat mijn oog een soort van kapot is. Verder hoef ik de details niet te weten, dat is een beetje te veel biologie voor mij. Een oplossing, nou ja ik weet niet of die er is. Fijn als die er ooit komt, maar ik ben zo ook wel blij. Wat helpt, is dat ik altijd ben behandeld door kundige artsen. Wat ik niet wist, is dat de fundering voor hun kennis te vinden was bij de Arabieren.
Handboek
Oogchirurgen uit de islamitische wereld voerden in de tiende tot en met de dertiende eeuw al oogoperaties uit, ontleden ogen en schreven hun bevindingen op in handboeken. Volgens professor Hirschberg, een Duitse hoogleraar oogheelkunde uit de twintigste eeuw, zijn er in die tijd dertig handboeken geschreven. Veertien daarvan bestaan nog tot de dag van vandaag.
De grootste bijdrage van moslims aan de oogheelkunde was de behandeling van staar. De Arabische term voor staar is al-ma’ nazul’ayn. Dit betekent ‘water over water’ en verwijst naar het water dat zich in de lens verzameld en deze vochtig en troebel maakt.
Holle naald
Om het zicht te herstellen maakte Al-Mawsili, een Irakees uit de tiende eeuw, een holle naald. Deze plaatste hij dichtbij het hoornvlies waarna hij het water opzoog. Deze methode om staar te behandelen wordt vandaag de dag nog toegepast. Alleen wordt tegenwoordig voor de behandeling de lens bevroren.
Al-Mawsili schreef over zijn onderzoek en ervaringen Kitâb al-Muntakhab fî ‘ilâj al-‘ayn (Book of Choices in the Treatment of Eye Diseases). Dit boek beschrijft onder andere achtenveertig oogziekten. Een exemplaar van het boek is nog te vinden in een bibliotheek in Madrid.
De tekst in dit artikel is deels gebaseerd op het boek ‘1001 muslim inventions’ van professor Salim T.S. Al-Hassani. Het boek is te koop via bol.com en een musthave voor iedere moslim.
