Hoe zit het met jou? Ervaar jij innerlijke rust, ook als het tegenzit in het leven? Of ervaar je, ondanks het feit dat je de islam naar eer en geweten praktiseert, toch nog te vaak of te veel onrust en spanning? Dan is het mogelijk dat jij jezelf saboteert en je eigen geluk in de weg staat door middel van je mentaliteit en bijbehorende gedrag.
Maar wat is dan de mentaliteit die jou ‘de das omdoet’? Om daarachter te komen, kun je beginnen met onderzoeken of je de 12 gedragingen herkent die hieronder staan. Bij elk punt staat ook beschreven hoe je je gedrag kunt veranderen. Zodat je actief kunt meewerken aan het uitkomen van de volgende belofte van Allah:
Aan eenieder – man of vrouw – die goede daden verricht en gelooft, schenken Wij een goed leven. En (in het Hiernamaals) zullen Wij hen belonen met een beloning die past bij wat zij gewend waren te doen. (Koran, 16:97).
Volgens de geleerden betekent ‘een goed leven’ dat je tussen de moeilijkheden door toch een tevreden, voldaan en gelukkig mens bent. Wie wil dat nou niet?
Welke mentaliteit herken jij uit je eigen leven?
1. De controle willen houden
Ben jij iemand die altijd probeert mensen te overtuigen van jouw mening of idee, zodat je de touwtjes in handen hebt? En raak je overstuur als het niet lukt en de dingen niet lopen zoals jij het voor ogen had? Je kunt zeggen dat je op Allah vertrouwt, maar dat vertrouwen is pas oprecht als jij, nadat je je best hebt gedaan, alles vervolgens over kan laten aan Allah in de overtuiging dat Hij weet wat de beste uitkomst is voor jou. Als je de controle kunt loslaten, zal dit je een wonderbaarlijke innerlijke rust opleveren. Het is ook fijn om te weten, dat je hiermee eveneens een daad van aanbidding verricht. Want Allah zegt:
(Hij is) de Heer van het Oosten en het Westen. Er is geen andere God naast Hem. Neem Hem daarom als Beschermer. (Koran 73:9)
Je hebt moeite de controle los te laten.
2. Klagen en mopperen
De boodschappen zijn te duur. Het weer is te heet. De kinderen zijn te druk. Sinds wanneer helpt het om te klagen? Voel je je beter als je klaagt over of tegen anderen? Of als je in eentje zit te mopperen? Een situatie kan je alleen maar irriteren of van slag brengen als je het zelf toelaat. Je kunt een pessimist zijn en zeggen dat het glas half leeg is, of je kiest voor optimisme en je ziet dat het glas half vol is. Dit laatste levert je dankbaarheid op en tevreden gevoel. Het eerste zorgt ervoor dat je mogelijk de gunsten van Allah over het hoofd ziet. Dankbaarheid is de sleutel tot geluk!
De boodschapper van Allah ﷺ heeft gezegd: “Kijk naar degenen die het minder hebben dan jij en niet naar degenen die het beter hebben. Want het is mogelijk dat je in dat geval de gunsten van Allah veronachtzaamt.” (Al Boechari, Muslim, Tirmidhi)
3. Altijd gelijk willen hebben
Sommige politici kunnen enorm goed debatteren. Ze doen er alles aan om gelijk te krijgen en om te scoren, ook al moeten ze daarvoor liegen, ook al moeten ze daarvoor de ander een soort van neersabelen. Wil jij altijd gelijk hebben, ook al ontstaat er een verhitte discussie? Wil jij persé de ander verslaan en zal je hem hoe dan ook eronder krijgen om je gelijk te halen? Dan is jouw nafs, jouw ego, aan het woord. Je denkt dat je wint, maar je bent eigenlijk een verliezer. De werkelijke winnaar is degene die beleefd blijft en ophoudt met discussiëren. En wel hierom:
De Profeet ﷺ heeft gezegd: “Ik geef degene die stopt met discussiëren, de garantie dat hij een huis krijgt in het Paradijs, ook al heeft hij gelijk. (Sunan Abu Dawud)
4. Anderen bekritiseren
Wat is nu werkelijk jouw intentie als je iemand bekritiseert? Corrigeer jij de ander omdat je hem of haar wil waarschuwen dat hij of zij een fout maakt en doe je dit omwille van Allah? Of uit je kritiek om jezelf verheven te voelen boven de ander. Of zodat de mensen in de omgeving tegen jou opkijken? Met als gevolg dat jij er mogelijk de oorzaak van bent dat iemand zich afzondert van de gemeenschap of nog erger: afstand gaat nemen van de islam. Is dat het doel dat je wil bereiken?
De boodschapper van Allah ﷺ heeft gezegd: “Maak de zaken makkelijk voor de mensen en maak het niet moeilijk voor ze. En zorg ervoor dat ze zich gerustgesteld voelen en schrik ze niet af. (Sahih Boechari)
5. Jezelf minachten
Een minderwaardigheidscomplex kan jou ervan weerhouden om de vaardigheden en gunsten die Allah jou schonk voor jezelf en de wereld in te zetten. Als je gelooft en het goede doet, behoor je volgens Allah tot Zijn beste schepselen.
Met jezelf minachten maak je niemand behalve shaitan gelukkig. Dat wil je toch niet laten gebeuren? Laat die zelfvernietigende mindset dus los. Jij bent beter dan dat!
Voorwaar, degenen die geloven en goede werken verrichten, zij zijn degenen die de beste schepselen zijn. (Koran, 98:7)
Minacht jezelf niet. Daar maak je niemand, behalve shaitan, gelukkig mee.
Zonder donaties kunnen we niet blijven bestaan. Steun je ons met een maandelijkse donatie? Als tien mensen ons steunen met 5 euro per maand, kunnen wij onze schrijvers een kleine vergoeding geven. Meer of minder mag ook. Dat Allah je moge belonen!
6. Anderen de schuld geven
“Het is haar schuld of zijn schuld. Het is niet mijn schuld.” Heb jij ook vaak de neiging om anderen de schuld te geven van wat jij lastig of onaangenaam vindt in je leven? En dat jij je daarmee afhankelijk opstelt van anderen? Als je dat doet, laat jij je humeur en geluk afhangen van andere mensen. Dat is niet wat jij wil. Neem de verantwoordelijkheid over je leven in eigen handen en doe het goede.
Iedereen die goede daden verricht, doet dit voor zichzelf en iedereen die kwaad doet, schaadt zichzelf en jullie Heer is niet onrechtvaardig voor (Zijn) dienaren. (Koran, 41:46)
7. Indruk willen maken op anderen
Doe je niet anders of beter voor dan je bent. Indruk willen maken op andere mensen, kost je alleen maar veel energie en stress. Je wordt er geen beter mens van. Integendeel! Maak liever indruk op Allah. Dat levert je een gelukkig leven op en veiligheid in het Hiernamaals!
De Profeet Mohammed ﷺ zei: “Wie kennis zoekt om met de geleerden te kunnen concurreren, om te kunnen debatteren met de dwazen of om indruk te maken op de mensen, zal door Allah in het Vuur geplaatst worden. (Overgeleverd door At-Tirmidhi)
8. Je hechten aan het wereldse leven
Dat we ons hechten komt vaak voort uit angst. Liefde en hechting zijn twee verschillende dingen. Je kunt van iemand of een voorwerp houden, maar je moet niet zo gehecht raken dat je niet meer zonder kunt. Zonder dat we het beseffen, hechten we vaak te veel aan deze wereld, aan de mensen, aan wat we bezitten en aan bepaalde plekken.
Abu Bakr zei toen de Profeet ﷺ was overleden: “O mensen, als jullie Mohammed hebben aanbeden, weet dan dat Mohammed overleden is. Maar als jullie Allah hebben aanbeden, weet dan dat Allah leeft en nooit sterft.”
9. Smoesjes bedenken
De meeste mensen die geen succes ervaren in het leven, verzinnen vaak allerlei smoesjes waar ze zelf in geloven, zodat ze niets hoeven te doen. “Ik ben te oud om de Koran nog te leren lezen.” “Ik ga wel op hadj (bedevaart) als ik met pensioen ga.” Als jij iemand bent die vaak smoesjes bedenkt, kom je niet vooruit in het leven en sta je je eigen geluk in de weg!
De Profeet ﷺ heeft gezegd: “De mensheid zal niet verloren gaan totdat de mensen smoesjes voor zichzelf bedenken voor hun gedrag. (Mishkat)
10. Vasthouden aan het verleden
Alles wat er in je leven gebeurt, heeft een reden. Het heeft geen zin om vast te houden aan het verleden, want je kunt het verleden niet meer veranderen. Als je iets gedaan hebt, waar je spijt van hebt, toon dan berouw en ga door met je leven. Het helpt ook niet om je zorgen te maken over de toekomst. Je hebt er geen invloed op.
Omar ibn al-Khattab heeft gezegd: “Geen enkele hoeveelheid schuldgevoel kan het verleden veranderen en geen enkele hoeveelheid zorgen kan de toekomst veranderen. Maak het jezelf niet moeilijk want de uitkomst van alle zaken staat al vast vanwege Allah’s besluit.”
11. Je laten leiden door je angsten
“Wat als ik arm word? Wat als ik ziek word? Wat als mijn partner mij verlaat?” Angst is niet alleen een slechte raadgever, het is ook een illusie. Beter laat je je angsten los en vrees je niets en niemand anders dan Allah. Je zult merken dat je dan van binnen kalm en tevreden zult zijn.
Voorwaar, het was slechts Satan die jullie bang maakte voor zijn aanhangers. Vrees hen niet, maar vrees Mij als jullie (ware) gelovigen zijn. (Koran, 3: 175)
Blijf niet hangen in het verleden.
12. Willen voldoen aan andermans verwachtingen
Ben jij een pleaser en houd jij je bezig met wat andere mensen van jou verwachten? Dan staat dit je geluk in de weg. Ben je bang voor wat andere mensen van je vinden? Realiseer je dat het makkelijk is om Allah te pleasen, maar dat het moeilijk is om mensen tevreden te stellen en te houden, subhanAllah!
De Profeet ﷺ zei: “Als iemand Allah’s tevredenheid zoekt met als gevolg dat de mensen boos worden, zal Allah tevreden met hem zijn en zal Hij ervoor zorgen dat de mensen tevreden met hem zullen zijn. Als iemand echter de mensen tevreden wil stellen met als gevolg dat Allah boos wordt, zal Allah boos op hem zijn en zal Hij ervoor zorgen dat de mensen boos op hem worden. (Ibn Hibban)
Het is niet gemakkelijk om je mentaliteit te veranderen Daarvoor is het nodig dat je je gedachten en gedrag grondig onderzoekt. Je toont een enorme discipline als je dit in je eentje kan aanpakken, maar het is fijn als je mensen om je heen hebt die je daarin steunen en aanmoedigen. Zoek de mensen op die hetzelfde nastreven.
“Bij de Tijd. De mens lijdt waarlijk verlies. Behalve degenen die geloven en goede daden verrichten en die elkaar aanmoedigen om de waarheid te spreken en die elkaar aanmoedigen om geduld te hebben.” (Koran, 103:1-3)
