Zo nu en dan trek ik een kaart uit de reflectiekaarten van Linda Kavelin Popov. De teksten zijn werkelijk wonderschoon en helend. Het is alweer een aantal jaren geleden dat ik de kaart ‘vergevingsgezindheid’ trok en dat de laatste zinnen mij enorm raakten. Ik besefte, dat ik eigenlijk nog steeds te hard was voor mezelf. Ik schreef er het volgende verhaal over.
De tekst op de kaart luidt:
“Vergevingsgezindheid is het voorbijgaan aan fouten en het loslaten van wrok. Vergevingsgezindheid bevrijdt je van nodeloze pijn die het steeds weer beleven van een pijnlijke situatie met zich meebrengt. Vergevingsgezindheid maakt een verkeerde keuze niet goed; maar helpt om los te laten. Vergevingsgezindheid kan zelfs de ergste pijn genezen die anderen je aandoen. Het brengt een gelegenheid voor een nieuw begin. Aanvaarding van de goddelijke vergeving verandert je schuldgevoel in vastberadenheid. Vergeving van jezelf beweegt je voorwaarts, klaar om de dingen anders te doen, met mededogen voor jezelf.”
Mijn grootste vijand
Het is waar, dat ik zelf mijn grootste vijand ben. Terwijl ik heus wel van mezelf houd. Ik weet dat ik een waardevol mens ben en ik voel me ook gewaardeerd. Wat is het dan, dat ik de lat zo hoog leg voor mezelf? Wat is het dan dat ik mezelf toch van alles kwalijk neem? Ik kan me nog herinneren dat ik vroeger ook al het gevoel had dat ik vol begrip naar anderen moest zijn en dat mij gevraagd werd de verstandigste te zijn. En dat terwijl ik de jongste was in het gezin.
Ook op de middelbare school was ik een verstandige meid. Ik wil niet zeggen, dat ik er nooit uit ben gestuurd, maar ik was soms een beetje afgunstig als anderen weer eens bij de directeur werden geroepen vanwege hun wangedrag. Ik was relatief gezien gewoon braaf. Dat kwam ook omdat ik een gedegen opvoeding had gehad en het thuis goed had; de kinderen die bij de directeur moesten komen, hadden het thuis wat minder. Ook daar had ik dan weer veel begrip voor.
Toen ik moslim werd, deed ik er nog een schepje braafheid bovenop, want een moslim hoort er altijd naar te streven zich goed te gedragen. Behalve dat een moslim zijn eigen gedrag en gedachten constant tegen het licht dient te houden, kwam daar nog bij dat ik me in Nederland zo ‘gezien’ voelde. Ik deed net alsof ik niet merkte dat mensen op mij letten, maar ik voelde de ogen best wel in mijn rug branden.
Alles met mate
Laatst las ik een verhaal van een metgezel die zich, uit schaamte voor een zonde, totaal verwaarloosde, totdat hij werd terug gevonden door de Profeet Mohammed ﷺ die hem duidelijk maakte dat hij niet zo hard voor zichzelf moest zijn. Alles is met mate in de islam, dus ook de mate waarin je kritisch bent naar jezelf. Waarom neem ik mezelf dan dingen kwalijk, die ik andere mensen al lang zou hebben vergeven? Of ben ik ook naar anderen toe toch ook niet zo vergevingsgezind als mijn geest wil en mijn tong beweert?
De afgelopen week heb ik iemand om vergeving gevraagd die mij onrecht had aangedaan. Je leest het goed. Ik bood hèm mijn excuses aan.
Het onrecht was al van een paar jaren terug, maar nog steeds had ik het er moeilijk mee. Ik dacht van niet, maar ik hield mezelf voor de gek. Allah kent mij beter dan ik mezelf ken. Ik kwam erachter doordat ik in een gesprek belandde, waarin het onrecht van toen ter sprake kwam. Opnieuw was ik een dag of twee van slag. Ik baalde er ontzettend van, dat ik me nog steeds zo gekwetst voelde en dat ik nog steeds verontwaardigd was en dacht: dat is toch niet normaal? Ik ben hier nu klaar mee!
Ik bood mijn excuses aan iemand die mij onrecht had aangedaan.
Hou van jezelf
Ik herinnerde mij de tekst over vergiffenis uit het boek van Lise Bourbeau ‘Het lichaam zegt: hou van jezelf’, waarin zij 500 gezondheidsklachten en hun emotionele en spirituele oorzaken behandelt. Mijn maagpijn omschrijft zij als zaken niet kunnen verteren. Mijn maag neemt dat heel letterlijk en protesteert soms heftig. Bourbeau raadt aan om de weg van vergiffenis te bewandelen. Ik wilde zo graag vergeven, dus bladerde ik nogmaals naar de adviezen om tot vergiffenis te komen. Wat blijkt: zij adviseert om juist de ander om vergiffenis te vragen. ‘Breng onder woorden dat, omdat het zo’n pijn deed, je de ander hebt veroordeeld, bekritiseerd of beschuldigd’.
Dat was in eerste instantie even slikken voor mij, want ík was toch degene die gekwetst was? Maar door wat Bourbeau vervolgens schrijft, drong tot mij door waar het om ging: ‘In plaats van dat wij ons veroorloven om helemaal mens te zijn, en gewoon ervoor uitkomen dat we dit soort pijnlijke gevoelens hebben, neigen de meeste van ons ernaar om de schuld daarvan bij anderen te leggen. Omdat wij onszelf niet vergeven hebben zijn we ervan overtuigd – of liever: hebben we onszelf ervan overtuigd – dat de fout bij iemand anders ligt als wij ons bang, kwaad of verdrietig voelen. Om die reden geven we anderen de schuld en geeft ons lichaam zo vaak ‘nare boodschappen’ af.’
Niet met opzet
Het gesprek is gevoerd. Het was een heel fijn gesprek, waarin we allebei onze excuses aanboden. Tijdens het gesprek realiseerde ik mij dat de ander nooit de bedoeling had gehad om mij opzettelijk te kwetsen. Dat had ik allemaal zelf al eens bedacht, maar het is toch wel heel anders, als je het vervolgens ook daadwerkelijk uit de mond van de ander hoort.
Het doel van het gesprek was om mijzelf te bevrijden. Op de een of andere manier had mevrouwtje ongeduld in mij gehoopt en had ik ervoor gebeden, dat mijn maagpijn in één keer over zou zijn, dat ik mij bevrijd zou voelen, dat ik er klaar mee was. Nu voelde ik mij zeker opgelucht na het gesprek, maar het stante pede wonder waar ik op gehoopt en waar ik voor gebeden had, bleef uit.
Maar ja, wat is een wonder? En wat is stante pede?
Is het dan geen wonder, dat ik nu veel bewuster in het leven sta? En dat ik, met elke stap die ik zet op weg naar vergiffenis en mededogen, dichterbij mezelf en dichterbij Allah kom?
Jezelf genezen is jezelf vergeven
Ik besef dat het een stap in de goede richting is geweest. De belangrijkste stap om ´heel´ te worden is namelijk zelfvergiffenis. Dat is het wonder en het geheim van vergevingsgezindheid. ‘De enige manier om volledig en voor altijd te genezen is om jezelf te vergeven,’ legt Bourbeau uit. ‘Dit is de enige stap, krachtig genoeg om los te komen van ziekte op welk niveau dan ook, want vergeven van jezelf gaat over houden van jezelf én van je fysieke lichaam. Doordat je weer vertrouwd raakt met deze diepgevoelde, warme stroom van liefde, wordt je bloedsomloop weer opgeladen, waardoor er nieuw leven in alle cellen, moleculen en submoleculen in je lichaam stroomt. Dit verwerkt verzachtend op je geest, maar is ook zalf voor je lijf. Door jezelf te vergeven en van jezelf te houden, krijg je meer energie en is je lichaam weer in harmonie.
Dat is de boodschap aan mezelf: stop met (jezelf) beschuldigen, heb (jezelf) lief!
Stop met (jezelf) beschuldigen en heb (jezelf) lief!
Hoofdfoto: Unsplash
