Als je leest over vrouwen met een hoofddoek, zijn het – vreemd genoeg! – vaak mannen die het woord nemen. Het zijn meestal niet de moslimvrouwen zelf die vertellen hoe het nu precies zit. Wat gaat er eigenlijk om in de hoofden en harten van Nederlandse en Vlaamse moslima’s? En hoe kijken ze aan tegen het concept hoofddoek? In deze tweede aflevering vertelt onze schrijfster Nayyeera haar verhaal.

Wil jij ook je persoonlijke verhaal delen – indien nodig kán dat anoniem – meld je dan aan via info@qantara.nl. Of je de hoofddoek nu wel of niet draagt, wilt gaan dragen of hebt gedragen; laat van je horen!

Nayyeera: “‘Ik ben moslima ja, maar een hoofddoek? Nee, dat nooit!’ Dat was mijn gedachte ongeveer vijftien jaar geleden toen mijn hart zich begon te openen voor islam. Allah weet hoe moeilijk ik het heb als blanke Vlaamse en dat dit gewoon onmogelijk is, dacht ik bij mezelf. In mijn kleine leefwereld en visie dacht ik bovendien dat ik zowat de enige vreemde eend in de bijt was die het gevoel had moslim te willen zijn.

Het uiterlijke en daarbij de hijaab (islamitische bedekking) zag ik overigens nooit als prioriteit. Ik keek naar de essentie van het geloof en vond een hoofddoek slechts een detail. Ik wou mijn levenswijze ombuigen en werken aan mijn innerlijk. Veel lezen en leren. Ik zou wel zien waar ik zou aanspoelen, met of zonder hoofddoek.

Een hoge berg te beklimmen

Mijn hart en mijn ziel wisten al veel langer wat mijn ratio, daden en ledematen nog moesten bevestigen. Er is maar één God die het recht heeft om aanbeden te worden en aan Hem wens ik me over te geven. Stap voor stap.

Ik zat eerst in de fase van shahada (geloofsgetuigenis). Dan is de vraag: weet ik werkelijk dat ik hier mee wil doorgaan en dat Mohammed de zegel der profeten is? Ik wist al langer dat ook het gebed bij het geloof hoorde. Toen ik besefte dat ik daar eigenlijk graag mee wou beginnen, durfde ik er niet goed mee te starten. Vijf keer bidden per dag leek me een hoop en onmogelijk uit te voeren op mijn werkplaats en in mijn dagelijkse leven.

Nayyeera: “Islam is voor mij een natuurlijke levenswijze, thuiskomen in mezelf”

Ik had net het boek De profeet van Karen Armstrong uit toen ik op een avond gewoon de stoel uit sprong, zo de douche in. Vanaf nu, besloot ik, zou ik ten minste elke avond en ochtend buigen, knielen en mezelf ter aarde werpen. Ik had echt nood aan die band met Allah.

Samen bidden met een collega

Na een goeie week kwam er een nieuwe collega op het werk, gehuld in een grote hoofddoek en lang gewaad. Ik vond haar nogal lef hebben zo opvallend gekleed tussen alle andersdenkenden. Ik sprak haar aan en vertelde van mijn geheime gebedsavonturen. Ze zei dat ze een plek had in een lege kantoorruimte waar ze met toestemming van haar teamleider ging bidden. Je kan al raden wat er gebeurde. In slechts twee weken tijd maakte Allah het voor mij erg makkelijk om ook op het werk te bidden en om zo mijn vijf gebeden dagelijks te kunnen onderhouden.

Ik was nog maar even in mijn euforie en positieve energie, toen ik dacht aan de komende moeilijkheden. Een hoofddoek. Ik stond toen – ruim 10 jaar geleden – aan de voet van wat een gigantische berg leek. De dag dat je beslist om als moslim door het leven te gaan, terwijl je er voordien niets vanaf wist en je het niet meekreeg in je opvoeding, brengt heel wat.

Islam is voor mij een heel erg natuurlijke levenswijze, het was thuiskomen in mezelf. Maar, er komen heel wat zaken bij kijken. Ik dacht dat een hoofddoek de top was die ik nooit zou bereiken. De kers op de taart. Ik besloot me vooral vast proberen te houden aan mijn gebeden en beetje bij beetje bepaalde zaken in mijn leven te veranderen.

Langzaam maar zeker kreeg de islam een grotere plaats in mijn leven. Of anders gezegd: werd mijn levenswijze de islam. Mijn geloof en mijn imaan (de sterkte van je geloof) groeiden stukje bij beetje. Toen de dag uiteindelijk kwam dat ik mezelf ging bedekken met de hijaab, merkte ik dat nu mijn weg en beklimming pas echt begonnen waren.

Op stap met mezelf en de hoofddoek

Ik vond dat ik pas een hoofddoek kon gaan dragen als ik de antwoorden had op alle vragen die ik mezelf toen stelde. Ook wou ik voorbereid zijn op alle vragen die op me af zouden komen van buitenaf. Ik besloot alvast om me meer bedekt te kleden. Ik meed plaatsen waar ik ook niet zou komen met een hoofddoek. Een hoofddoek is zoveel meer dan het bedekken van je haren en je lichaamsvormen. Hij houdt je ook weg van plaatsen waar je beter niet komt en van activiteiten of mensen die je niets goeds brengen.

Nu voelt mijn hoofddoek echt als mijn bescherming. Maar eerst dacht ik dat het nooit zo ver zou komen. Maar op een bepaald moment voelde ik dat ik uit de kast moest komen. Dat ik niet enkel wou praktiseren in mijn kamertje, maar ook in de buitenwereld. Ik wou mijn hoofddoek niet meer opbergen na ieder gebed. Ik greep dit gevoel aan met beide handen. Bang dat het over zou waaien en ik nooit meer het lef zou vinden deze grote stap te zetten.

Ik maakte het laagdrempelig voor mezelf en ging voor het eerst, alleen, op uitstap naar Brussel. Weinig bekenden daar en moslims in overvloed. Ik zou niet opvallen. Nieuwsgierig en onwennig keek ik van onder mijn hoofddoek naar de blikken of reacties van mensen. Een week later nam ik mezelf met de hoofddoek op uitstap naar Antwerpen. Eureka! Ik had beide hijaab-dagen overleefd! Nog een week later sprak ik mijn toenmalige teamleider op vrijdag aan met de vraag of ik kon werken met hoofddoek. Opdat hij niet van zijn stoel zou vallen op maandag. Ik stelde mezelf een ultimatum. Nu of nooit!

Familieperikelen

De reacties van collega’s en vriendinnen vielen mee. De meesten die dicht bij me stonden wisten overigens al langer dat ik met islam bezig was. Het kwam dan ook niet volledig als een verrassing. Minder bekenden draaiden twee keer hun hoofd, maar leken er vrij snel aan te wennen.

Mijn familie was andere koek. Er bleek geen ruimte, geen begrip, geen bevestiging, geen aanvaarding van wat ze al langer wisten. Onze dochter, mijn zus, mijn nicht… is moslima. In hun ogen wilde ik ook nog eens naar ‘het extreme’ neigen door een hoofddoek te gaan dragen. Ik zou er mezelf alle kansen in de maatschappij mee ontnemen. Is ze nu plots een heilig boontje? De discussies namen alle vormen aan. De gemoederen liepen enorm hoog op.

Alle middelen werden ingezet om me te ontdoen van mijn hijaab. Ik werd meer dan een jaar onthouden van familiebijeenkomsten. Als je weet dat wij een erg hechte familie hebben, dan snap je hoe enorm de impact daarvan was. Bij mijn ouders mocht ik enkel langs als ik in het begin van de straat mijn hoofddoek af deed. Schaamte voor ‘de mensen’. Een heftige periode.

Het tij keerde en er kwam rust

Langzaam ging mijn omgeving inzien dat het onmogelijk was om me te ontdoen van wat ondertussen een deel van mezelf geworden was; mijn hijaab. Geroep en gehuil, zachte dwang of harde verwijten. Zo gingen de eindeloze discussies. Onbegrip, woede, verdriet, radeloosheid, schaamte en vernedering. Deze gevoelens overvielen vooral mijn moeder.

Nayyeera: “Alhamdoelilah, hier ben ik met mijn moeder op stap in Marokko”

Uiteindelijk is het tij gekeerd en kwam er enige rust. Ik toonde veel geduld en begrip voor mijn moeders uitingen en kwam haar tegemoet op allerlei gebieden, behalve op de vraag om de hijaab neer te leggen. Ook nam ik haar mee naar activiteiten van bekeerlingen en ontbijten (via Al Minara) waar ze in contact kon komen met andere moeders van bekeerlingen, haar lotgenoten.

Ik probeerde te bewijzen dat ik nog steeds dezelfde was in mijn kern. Enkel groeiende in mezelf en in mijn geloof. Ik toonde dat ik nog steeds ging werken, dat ik studeerde en erop uit ging met vriendinnen. Tot op de dag van vandaag blijft mijn bedekking een lastig punt voor haar, maar de strijdbijl is begraven.

Mijn hoofddoek werd een bron van gesprekken

Mijn hoofddoek groeide net als mijn imaan. Wat begon als wat experimenteren met stoffen werd een sobere dagdagelijkse bedekking. Tevens een herkenningspunt en bron van talloze gesprekken en ontmoetingen. Een verbondenheid ondanks de afscherming. Een ware zegen.

Ik ben wie ik ben, met of zonder hijaab. Open, sociaal, eerlijk en menselijk; dit is wat ik doorgaans terugkrijg van de ontmoetingen op mijn levensweg. Ik breek vaak het ijs met een glimlach en probeer mensen op hun gemak te stellen die zich onwennig voelen.

Ik doorbrak al vele vooroordelen. Voor elke deur die gesloten wordt, opent Allah tien andere deuren. Mijn leven nam uiteindelijk al vele bijzondere wendingen, ondanks de vele uitdagingen. Zo woon ik nu al ruim vier jaar grotendeels in Marokko. Daar waar de islam of de hijaab op het eerste zicht een beperking kunnen lijken voor iemand die het niet beleeft, blijkt het tegendeel waar.

Onbegrepen en ongewenst

Sinds mijn bekering overbrugde ik tal van culturen en landsgrenzen. Mijn bewustzijn nam toe, mijn taalvaardigheden breidden zich uit. Ik werd flexibeler, zelfstandiger en mijn inlevingsvermogen werd groter. Mijn sociaal netwerk groeide en is enorm divers.

In de Vlaamse context blijft de hoofddoek jammer genoeg vaak nog erg onbegrepen en ongewenst. Liever bannen velen de hoofddoek (en elke uiting van geloof) helemaal uit het publieke leven. Ik probeer juist een boegbeeld te zijn voor de islam door te proberen het goede voorbeeld te geven en menselijk te zijn. Ik denk dat ook mét islam België als samenleving kan groeien en bloeien. Een betere wereld begint immers bij jezelf!

Foto’s: Eigen archief