Irene woonde zes jaar in Algerije. Het verschil tussen Eid al Adha hier en daar kan bijna niet groter. Maar dat drukte haar wel met de neus op de rol van het Offerfeest. En dan vooral de betekenis van het zelf slachten
“Mijn vijfde Eid al Adha in Algerije voelde voor het eerst niet meer als een wals die over me heen kwam. De eerste jaren vond ik het een overweldigende ervaring. Na vier jaar is de taakverdeling me eindelijk duidelijk. Veel buitenlandse vrouwen die hier net wonen, kunnen maar moeilijk wennen aan de andere manier van Eid vieren. In Europa maken de meeste moslims er een actieve dag van voor de kinderen. Compleet met Eid-versieringen in huis en het versturen van kaarten. Hier in Algerije is het gewoon een dag lang keihard doorbuffelen
Zelf slachten
Voor mij staat de dankbaarheid centraal dat we kunnen slachten zoals de profeet Ibrahiem (Abraham) dat heeft gedaan. We gedenken vooral het complete vertrouwen dat hij in God had. Dat is een voorbeeld voor ons allen. Dit jaar besefte ik opeens dat het eigenlijk ook heel goed is om één keer per jaar zelf te moeten slachten. Je voelt aan den lijve dat je een levend wezen doodt voor het vlees dat je eet en dat doe je heel bewust. En met zo weinig mogelijk stress voor het dier. Ze mogen het mes pas zien een paar seconde voordat er gesneden wordt. De eventueel al geslachte dieren, en ook het bloed, moeten uit het zicht zijn. Wij hadden twee schapen en een geit, dus dat was best nog wel even puzzelen qua routing.
Een van de geslachte schapen werd nog dezelfde dag naar familieleden gebracht die zelf niet konden slachten. Je mag van het dier niets weggooien, dus de vrouwen hier zijn heel bedreven in de verwerking van alle onderdelen. Zij maken na het slachten alle ingewanden schoon, roosteren de koppen en trekken een bouillon van alle oneetbare delen, zoals de poten en de staart. De geur van gekookte maag en pittig verbrand kopvlees hoort echt bij de beleving van Eid. Ik loop die dag het liefst met een knijper op mijn neus vanwege de doordringende geur. Het beneemt je bijna de adem.
De geur van gekookte maag en pittig verbrand kopvlees hoort echt bij de beleving van Eid.
Geroosterde schapenkoppen
Voor kinderen is Eid eigenlijk heel saai, want iedereen is hard aan het werk en voor hen is weinig tijd. Daarom had ik ook dit jaar een feestelijke lunch gemaakt met pannenkoeken. Met daarbij heerlijke honing die mijn schoonmoeder uit haar geboortestreek in de bergen had meegenomen en veel vers fruit uit de tuin: vijgen, granaatappel en druiven. Dit keer in grotere hoeveelheden zodat ook alle harde werkers even pauze konden nemen met iets lekkers. De pan nasi die ik als avondeten had gemaakt, werd ook zeer gewaardeerd. Zo heb ik uiteindelijk toch een duidelijke rol voor mezelf gecreëerd in het geheel, en dat is beter dan er een beetje bijhangen.
Eigen traditie maken
Andere buitenlandse vrouwen die hier al wat langer wonen, vertelden me dat ook zij hun eigen tradities langzaam hebben ingevoerd. Van Eid-knutsel-versieringen tot Eid-hamburgers van de barbecue. Je eigen weg zoeken in anderlands traditie kost tijd. Het heeft even geduurd voordat ik door die barrière van onwetendheid en onbekendheid heen durfde te breken. Ik begrijp nu wel dat mijn man vooral het Offerfeest miste toen hij in Nederland woonde. Het is echt een gezamenlijk familiegebeuren. Het gaat ook eigenlijk helemaal niet om het eten. Het vlees delen is juist een belangrijk aspect van Eid, dus veel mensen geven minstens de helft van hun vlees weg. Aan de moskee of binnen de eigen familie- of kennissenkring.
Je moet je eigen weg zoeken in anderlands traditie en het duurde lang voordat ik door die barrière van onwetendheid en onbekendheid heen durfde te breken.
Het ontleden van de dieren is een zeer precies werkje en fysiek zwaar. Ik sta elk jaar met bewondering te kijken hoe men daarmee aan het werk is. Wat me opviel is dat iedereen die meewerkt aan het slachten precies weet wat welk orgaan is en waar het zit. De galblaas bijvoorbeeld moet heel voorzichtig losgesneden worden om te zorgen dat de bitterheid het vlees eromheen niet verpest. En vitale organen als longen en hart worden nagekeken op rare vlekken om te zien of het beest van binnen goed gezond was.
Schapen te gast in onze tuin
Dit jaar waren onze offerdieren al een paar dagen voor Eid te gast in onze tuin en de geur bracht herinneringen terug aan Nederland, naar de tijd dat ik met de kinderen vaak naar de kinderboerderij ging. De scherpe geur van de geit, het rusteloze geblaat van het schaap dat zijn kudde mist, het vredige gegraas aan ons verse groen. En dat alles te midden van een grote hoeveelheid verse keuteltjes die door de hele tuin verspreid lagen als kleine dropjes.
Het grillen van de kop is aan mij niet besteed en de ingewanden sta ik met liefde af aan andere familieleden.
Als je het goed bekijkt is elke Eid een goede mix van opoffering, samen delen en het gedenken van Allah. Eid al Fitr is de beloning voor het opofferen van je normale routine door te vasten. Bij Eid al Adha is het letterlijk offeren, en in die zin dus niet zomaar een feestje.