Stel jezelf eens voor dat dit het moment is dat je heengaat, dat je sterft.  

Welke gedachten komen dan in je op? Herinneringen aan familie en vrienden? Paniek? Spijt? Komt Allah in jouw gedachten voor? Ben je bang of heb je hoop? Vraag je jezelf af wat er met je gebeurt als je dood gaat? Hoe het leven in het Hiernamaals zal zijn? Of je je bewustzijn verliest, of je alles bewust mee maakt? Vraag je je af waar je ziel naar toe gaat?  

De dood maakt deel uit van onze reis

Het onvermijdelijke gevoel dat we de grens overgaan van deze wereld naar de volgende wereld kunnen we eigenlijk niet in woorden omschrijven. We kunnen ons er ook geen voorstelling van maken. We kunnen het alleen begrijpen met behulp van de informatie die we halen uit goddelijke openbaringen. Laten we een moment stilstaan bij de dood, de enige zekerheid in het leven.

Soms willen we niet weten wat er na de dood gebeurt, omdat we bang zijn of we er niet aan willen denken. Maar eigenlijk is dit niet de juiste houding ten opzichte van de dood. We zouden de dood moeten willen leren begrijpen, zodat we er naar kunnen leven. De Profeet ﷺ heeft gezegd: “Leef in deze wereld alsof je een vreemdeling of reiziger bent.” (Moeslim)

We zijn op reis en we zouden de hele route moeten kennen, niet alleen een deel van het traject.

De dood is onvermijdelijk

De dood is onvermijdelijk. Dat is het enige ding dat zeker is in dit leven. We zijn geboren om te sterven. Elke ziel zal de dood proeven, het maakt niet uit om wie het gaat. Dit wordt meerdere keren bevestigd in de Koran:

Waar jullie ook zijn, de dood zal jullie vinden, ook al zouden jullie hoge en versterkte torens opbouwen. (Koran, 4:78)

Elke ziel zal de dood proeven: en Wij beproeven jullie door middel van het kwade en het goede om jullie te testen. Tot Ons is jullie terugkeer. (Koran, 21:35)

De dood is geen vernietiging

Al-Hasan al-Basrie heeft gezegd: ‘’Ik heb mensen nooit zo erg zien twijfelen aan een zekerheid als de dood. Zij weten zeker dat het hen zal raken en toch vermijden zij het immens. Ik heb nooit een waarheid dichter bij een leugen gezien dan dat wat zij beweren: ‘”Wij zoeken het paradijs”, terwijl zij het pad ernaartoe niet zoeken.” (Al-Aaqibah fi dhikril-Mawt wal-Aakhirah, p. 95)

De dood is geen vernietiging

De dood is geen vernietiging, want we zijn ook bij bewustzijn als we dood zijn. Toch is er een groot verschil: je leeft in de ene wereld, maar als het moment van de dood gekomen is, vertrek je naar een andere wereld. De dood is een overgang van de ene wereld naar de andere. Het kan omschreven worden als een reis door een wormgat om in een andere dimensie van bestaan terecht te komen.

We beginnen deze reis in de zielenwereld, zoals ik in mijn vorige artikel al beschreven heb. Daarna komen wij terecht in de baarmoeder van onze moeder. Honderdtwintig dagen na de bevruchting wordt de ziel in de foetus ingeblazen. De boodschapper van Allah ﷺ zei daarover: “Waarlijk, de schepping van eenieder van jullie vindt plaats in de buik van zijn moeder, dit gedurende veertig dagen in de vorm van een noetfa (levenskiem). Daarna is het net zo lang een alaqa (bloedklonter). Vervolgens is het net zo lang een moedcha (een vleeskauwsel). Dan wordt er een Engel naar hem gestuurd die hem zijn ziel inblaast en die belast is met de volgende vier zaken; het opschrijven van zijn levensonderhoud, zijn sterfdag, zijn daden en of hij een ongelukkige of gelukkige zal zijn.”  (Al Boekhari en Moeslim)

Tussenstation

We hebben niets te zeggen over wie onze ouders zijn, wat ons ras is, onze kleur of onze nationaliteit als we geboren worden. Allah weet al voor onze geboorte hoe ons leven zal verlopen, en toch zullen we deze reis afleggen om ons lot te vervullen.

Hij is Degene die jullie vormt in de baarmoeders hoe Hij wenst. Er is geen god behalve Hij, de Almachtige, de Alwijze. (Koran, 3:6)

Het volgende onderdeel van onze reis begint als we zijn geboren. Het is in deze wereld waarin we nu verblijven en die we kennen. We kunnen op dit ‘station’ blijven gedurende een paar seconden of gedurende 100 jaar of meer. Hier groeien we op en worden we gelukkig of ongelukkig. Wij hebben de mogelijkheid om keuzes te maken in het leven na onze puberteit en we worden op basis daarvan bestraft of beloond. Allah heeft in elk van ons de fitra geschapen, de natuurlijke aanleg, de kennis van wat goed en slecht (voor ons) is. Het is aan ons! Het is zoals de Koran zegt:

Bij de ziel en bij Hem die haar volkomen vormde. En haar vermogen van onderscheiding ingaf, en de macht om tussen zonde en godsvrucht te kiezen. Hij die haar zuiver bewaart, is gelukkig. Maar hij die haar heeft verdorven, is ellendig.
(Koran, 91:7-10)

De slaap wordt de kleine dood genoemd

In dit leven zijn de ziel en het lichaam één behalve gedurende de slaap, want dan verlaten alle zielen het lichaam om Allah te aanbidden. Vervolgens keren ze terug naar hun lichaam in de ochtend. Of om te sterven als Allah dat bepaald heeft. Wij krijgen dus eigenlijk elke dag een nieuwe kans om opnieuw te beginnen en ons leven te beteren. De slaap wordt daarom ook weleens de kleine dood genoemd.

Het is Allah die de zielen neemt bij de dood; en zij die niet sterven, (neemt Hij) gedurende hun slaap. Degenen voor wie Hij de dood heeft beschikt; houdt Hij tegen (om terug te keren naar het leven), maar de rest stuurt Hij terug (naar hun lichamen) voor een bepaalde tijd. Hierin zijn werkelijk tekenen voor hen die geloven. (Koran, 39:42)

In ons lichaam vinden continue biologische processen van leven en dood plaats. In elke cel, orgaan of systeem van organen is er leven en dood. Er zijn honderdduizenden biochemische reacties en processen in het lichaam gedurende een fractie van een seconde. Sommige van deze processen en reacties worden gebruikt om bijvoorbeeld nieuwe cellen aan te maken en andere om dode cellen op te ruimen.

U laat de nacht overgaan in de dag en U laat de dag overgaan in de nacht. En U brengt het levende uit het dode en het dode uit het levende. (Koran, 3:27)

Deze processen eindigen zodra ons leven is afgelopen. Niemand weet hoe, waar, wanneer hij of zij zal sterven.

We zijn ons niet bewust van wat de overledene meemaakt

Als iemand op het punt staat te sterven, komt de Engel des doods de ziel uit het lichaam halen. Als iemand zich slecht heeft gedragen in het leven, zal de verwijdering van de ziel ruw en moeilijk zijn. En als iemand een goed leven heeft geleid, zal zijn ziel ernaar verlangen om zijn Heer te ontmoeten. Zijn ziel zal het lichaam druppelend als water verlaten. Licht als van een zonnestraal en een zoete geur komen uit zijn ziel en rijen van engelen dalen neer. De familie en vrienden zullen zich niet bewust zijn van wat de overledene meemaakt. Ze zullen niets zien, horen, ruiken of voelen.  

Allah heeft zelfs levenloze objecten bewustzijn en perceptie gegeven waarmee zij hun Heer prijzen. Stenen vallen neer uit godsvrees; bomen buigen zich neer; bergen, water en planten verheerlijken Hem. Dit alles gebeurt ook terwijl wij er ons niet bewust van zijn.

Er is niets dat Zijn Glorie niet lofprijst maar jullie zullen hun lofprijzing niet verstaan. (Koran, 17:44)

De metgezellen van de Profeet ﷺ waren wel in staat om te horen dat het voedsel dat zij aten Allah verheerlijkte. Dit omdat het hart van de metgezellen zo transparant was. Al deze zaken gebeuren ook onder onze ogen, maar toch zijn wij er in deze tijd volledig onbewust van.  

Barzakh

Het leven in het graf wordt Barzakh genoemd. Het is een tussenruimte of tussenfase tussen twee werelden, namelijk tussen hemel en aarde, tussen deze wereld en het Hiernamaals of de periode tussen de dood en de wederopstanding. Onze situatie gedurende Barzakh is anders dan die in het Hiernamaals. Als we dood zijn, verblijft ons lichaam onder de grond, terwijl de ziel in Barzakh verkeert, tussen de twee werelden. Als Allah wil, herstelt Hij het contact met het lichaam. Dit is afhankelijk van de goede of slechte daden van de persoon in kwestie, waardoor hij gelukzaligheid of ellende zal ervaren.

De ziel kan ook op meerdere plekken tegelijkertijd zijn. Het bewijs hiervoor is de hadith waarin de Profeet Mohammed ﷺ, de Profeet Moesa (Mozes) vrede zij met hem zag op zijn nachtelijke reis terwijl hij aan het bidden was in zijn graf en hij zag hem ook in de zesde en zevende hemel.

Angst voor het graf

Vaak zijn we bang als we aan het graf denken, omdat we bang zijn voor bestraffing. Maar laten we niet vergeten dat we ook geluk kunnen ervaren in ons graf. De gelukzaligheid is zelfs beter dan welke vreugde dan ook die we in dit leven kunnen ervaren. Of wij gelukkig of ellendig zijn op die dag hangt af van ons gedrag in deze wereld. Dus als we bang zijn, moeten we vooral bang zijn voor ons eigen wangedrag.

Toen er eens een uitvaart voor de Profeet ﷺ langs ging, zei hij: “Tot rust gekomen en verlost.” De metgezellen vroegen: “O Boodschapper van Allah! Wat betekenen jouw woorden: tot rust gekomen en verlost?” Hij ﷺ antwoordde: “De gelovige dienaar zal tot rust komen na moeite en het ongemak van het wereldse leven en hij zal de Genade van Allah beleven. De zondige dienaar echter, van hem zullen de dienaren, de natuur, de bomen en de dieren verlost zijn.” (Al Boekhari, Moeslim)

Blik op het paradijs of de hel

Volgens verschillende overleveringen bidden de engelen voor de ziel van de gelovige zoals de mensen hier op aarde bidden. De zielen horen de voetstappen die komen en gaan bij de begrafenis. Terwijl de aarde hem bedekt, wordt het graf bezocht door de twee engelen Moenkar en Nakir en zal de mens ondervraagd worden over zijn geloof.  

Zoals uit de overleveringen blijkt, zal de ziel van de gelovige eerst een blik op de hel kunnen werpen, doordat er een deurtje opengaat. Hij zal zien dat hij daar terecht zou zijn gekomen als hij ongelovig was geweest. Daarna gaat er een deurtje open naar het paradijs en ziet hij zijn plek aldaar. Die deur zal open blijven tot de Dag der Opstanding. Iets van de zoetheid en geur van het paradijs zal hem bereiken en zijn graf zal heel wijd gemaakt worden. De gelovige slaapt in vrede alsof hij zich in één van de weides van het paradijs bevindt.

Als de ziel ongelovig was, zal hij eerst het paradijs zien, waarna de deur tot het paradijs wordt afgesloten. Dan beseft hij pas dat wat hij ontkende toch bestond, en dat dit het gevolg is van zijn bewust gekozen blindheid. Daarna wordt de deur naar het vuur geopend en zullen hete windvlagen hem constant bereiken tot aan de Dag der Opstanding. De aarde zal hem pletten en hij zal worden samengedrukt in die mate dat zijn ribben in elkaar schuiven. De mensen die het graf komen bezoeken zullen daar niets van merken, maar de dieren wel, zo lezen we in de overleveringen.

“Wanneer een lijk op de brancard wordt geplaatst en de mensen hem op hun schouders plaatsen, dan zegt hij, als  hij vroom is: ‘Haast jullie! Haast jullie!’ Is de overledene niet vroom, dan zegt hij: ‘Wee mij! Waar brengen jullie mijn lijk heen?’ Alles op deze aarde hoort zijn stem, behalve de mens. Als de mens het zou kunnen horen, dan zou hij zich dood schrikken.” (Al Boekhari)

Het graf is als een omhelzing voor de gelovige of als een wurggreep voor de ondankbare waaraan hij niet kan ontsnappen. Onze zielen verblijven in Barzakh en keren terug naar het lichaam als Allah het wil tot de Dag der Opstanding.

Hierna gaat de reis verder….

Wederopstanding

Het volgende deel van de reis gaat over de wederopstanding van wat over is van ons lichaam. Deze ‘hergeboorte’ van de mens is voor Allah zo simpel als de plant die uit een zaadje groeit. Planten dragen zaden die hun genen op hun chromosomen dragen. Deze genen dragen alles wat nodig is voor de plant om uit te groeien tot een volwassen plant: de vorm, de hoogte, de soort, de chemische samenstelling en andere kenmerken. Op dezelfde wijze zullen de mensen weer tot leven gewekt worden op de Dag der Opstanding.

Allah zal de engel Israfiel de opdracht geven om twee maal op de bazuin te blazen. De eerste keer is bedoeld om elk zaadje voor te bereiden op de ontkieming. Het levenswater wordt op elk zaadje in alle graven gegoten. De ziel keert terug naar het lichaam vanuit Barzakh om zich bij zijn biologische entiteit te voegen. Dan blaast de engel voor de tweede keer op de bazuin, waardoor elk zaadje ontkiemt en elke persoon in oude staat zal verschijnen. Elk van ons komt uit zijn graf, geschokt en naakt, zonder kleding of schoeisel.

Denkt de mens, dat wij zijn beenderen niet bij elkaar zullen verzamelen? Ja, wij zijn in staat de kleinste botjes van zijn vingers bijeen te brengen. (Koran, 75:3-4)

Niemand weet hoe, waar en wanneer hij zal sterven

We zullen vervolgens bijeen worden gebracht op een verzamelplaats. Allen zullen wachten op de berechting van Allah. De dag van de verzameling is een dag van angst, spanning en zorg. Het is een dag waarop wij ons allemaal zorgen zullen maken over wat er met ons persoonlijk zal gebeuren.

Als de verdovende klank van de bazuin gehoord zal worden. Op die dag zal de mens van zijn broeder vluchten. En van zijn moeder en zijn vader. En zijn vrouw en zijn kinderen. Ieder mens zal op die dag genoeg stof voor zichzelf hebben om zijn gedachten bezig te houden. (Koran, 80:33-37)

Elke persoon zal gegroepeerd worden achter zijn of haar leider, Profeet, Boodschapper, mentor, beroemdheid, etc. Allen worden in een rij gezet terwijl ze wachten op hun berechting.

Op die dag zullen Wij alle mensen verzamelen met hun leiders. (Koran, 17:71)

Dag des Oordeels

Hierna wachten allen tezamen op de Dag des Oordeels, onze volgende halte. Dit is de dag waarop Allah ieder van ons zal berechten met absolute rechtvaardigheid. We hoeven dus niet bang te zijn om op die dag onrechtvaardig behandeld te worden. De Profeet ﷺheeft gezegd: “Elke dienaar van Allah zal voor Allah blijven staan op de Dag des Oordeels tot hij vijf vragen of vijf zaken heeft beantwoord: over zijn leven en hoe hij dat heeft doorgebracht, zijn kennis en hoe hij ernaar handelde, zijn rijkdom en hoe hij eraan gekomen is en waar hij het aan uitgeeft; en zijn lichaam (en gezondheid) en hoe hij het gebruikt heeft.” (Moeslim)

Elke persoon zal dan zijn eigen boek ontvangen waarin alles staat opgeschreven wat hij gedaan heeft van zijn geboorte tot zijn dood. Dit boek gaat over zijn activiteiten, zijn verschijning en zijn intentie. Zo’n boek kun je vergelijken met een videotape die al deze zaken vastlegt. Het is niet zo moeilijk om ons dit voor te stellen in een tijd waarin er computers worden ontwikkeld die zelfs gedachten kunnen lezen.

En wie zijn boek in zijn rechterhand ontvangt, zal zachtmoedig behandeld worden. En zal tot zijn gezin met vreugde terugkeren. (Koran, 84:7-9)

Maar hij, die zijn boek dat hij ontvangen heeft, in zijn linkerhand zal hebben, zal zeggen: O, had ik dit boek maar niet ontvangen! (Koran, 69:25)

Er is ook nog een derde groep. Dat betreft degenen, waarvan nog geen besluit genomen is over waar ze naartoe gaan. Zij zullen op een tijdelijk station verblijven, dat Al-Araaf heet. Ze wachten daar op vergiffenis van hun Heer door middel van Zijn Genade.

Eindstation van de reis van de ziel

Het is hier dat we het eindstation van onze reis naderen. We zullen de eeuwige woonplaats binnentreden, het paradijs of de hel. Over de hel kunnen we kort zijn. Daar wil je niet heen!

Het paradijs is de beste en mooiste eindbestemming die je je maar kunt bedenken. Gereserveerd voor de gelovigen die zichzelf over hebben gegeven aan Allah en die Zijn Lessen ter harte namen. Het zijn de mensen die dankbaar waren en Allah gehoorzaamden. Het paradijs zal ons nooit te saai of teveel worden. Het zal een leven zijn vol opwinding, vrede en gelukzaligheid. We zullen nooit moe zijn, we zullen geen kou of hitte ervaren.

De Profeet ﷺ heeft gezegd: “Allah, de Almachtige, heeft gezegd: ‘Ik heb voor mijn oprechte dienaren voorbereid wat ogen nooit eerder aanschouwd hebben en wat geen hart zich ooit voorgesteld heeft.”
(Al Boekhari, Moeslim)

We beschouwen het Hiernamaals als het echte en ware leven. De Koran is hier duidelijk over. Deze wereld is een vergankelijke wereld.

Het tegenwoordige leven is slechts een tijdverdrijf en een spel; maar het toekomstige verblijf in het paradijs is het werkelijke leven. Indien zij dit wisten, zouden zij het eerste niet boven het laatste verkiezen.  (Koran, 29:64)

Ook jij bent een reiziger

Jij bent ook een reiziger in dit leven. Op een dag zul je sterven. Je leeft hier maar één keer. De tijd gaat voorbij, en jouw leven ook. Na de dood zul je niet meer kunnen terugkeren naar de aarde om je leven te beteren. Je zult ook niet terugkeren in een andere gedaante. Je zult het hier en nu moeten doen.

Pak daarom je koffer in met spullen die je echt nodig hebt onderweg. 

Bron: www.islamicinformation.net.  Hoofdfoto: Pixabay/ JamesDeMers