Ibn Battuta bracht de jaren tussen 1327 en 1330 door in Mekkah en Medinah en leidde het rustige leven van een toegewijde moslim en asceet. Maar het lag niet in zijn aard om zo lang ergens op één plek te verblijven.
Hoe zijn passie voor reizen geboren werd, lees je in deel 1.
Nieuw reisplan
In Mekkah rijpte een nieuw, ambitieus reisplan in zijn geest. Toen hij hoorde van de sultan van Delhi, Mohammed ibn Tughluq (regeerde 1325–1351) en zijn fantastische vrijgevigheid jegens moslimgeleerden, besloot hij zijn geluk te beproeven aan zijn hof.
Gedwongen door gebrek aan communicatie om een meer indirecte route te kiezen, keerde Ibn Battuta naar het noorden, passeerde opnieuw Egypte en Syrië en ging naar Klein-Azië (Anatolië) in Latakia. Hij doorkruiste het ‘land van de Turken’ in vele richtingen. Dit in een tijd dat Anatolië was verdeeld in talloze kleine sultanaten. Zijn verhaal vormt dus een waardevolle bron voor de geschiedenis van dat land. Tussen het einde van de Seltsjoekse macht en de opkomst van de Ottomanen. Ibn Battuta werd hartelijk ontvangen door alle lokale heersers en hoofden van religieuze broederschappen.
Turkije en ‘het Westen’
Zijn reis ging verder over de Zwarte Zee naar het Krim-schiereiland, vervolgens naar de noordelijke Kaukasus en naar Saray. Dat lag aan de benedenloop van de Wolga, de hoofdstad van de khan van de Gouden Horde, Öz Beg (hij regeerde van 1312–1341).
Volgens zijn verhaal ondernam hij een reis van Saray naar Bulgarije. Maar, er zijn redenen om op dat punt aan zijn waarachtigheid te twijfelen. Aan de andere kant lijkt het verhaal van zijn bezoek aan Constantinopel (nu Istanbul) in het gevolg van de vrouw van de khan, een Byzantijnse prinses, een ooggetuigenverslag te zijn. Hoewel er enkele kleine chronologische discrepanties zijn.
Ibn Battuta’s beschrijving van de Byzantijnse hoofdstad is levendig en over het algemeen accuraat. Hoewel hij de uitgesproken mening van zijn medemoslims over ongelovigen deelde, toont zijn verslag van het ‘tweede Rome’ hem als een nogal tolerante man met een levendige nieuwsgierigheid. Desalniettemin voelde hij zich altijd gelukkiger in de wereld van de moslims dan in niet-islamitische landen.
Richting India
Na zijn terugkeer uit Istanbul via Rusland vervolgde hij zijn reis richting India. Van Saray reisde hij met een karavaan naar Centraal-Azië, waar hij de oude steden Bukhara, Samarkand en Balkh bezocht. Die vertoonden allemaal nog de littekens die door de Mongoolse invasie waren achtergelaten. Hij nam moeilijk begaanbare routes door Khorasan (de regio waar Afghanistan ligt) en na het oversteken van het Hindu Kush-gebergte, arriveerde hij in 1333 bij de grenzen van India aan de Indus-rivier. De precieze datum is twijfelachtig, aangezien het onmogelijk zou zijn geweest om zulke enorme afstanden (vanaf Mekkah) in de loop van slechts één jaar af te leggen.
Tijd in India en latere reizen van Ibn Battuta
Tegen de tijd dat Ibn Battuta daar aankwam, was hij al een man die roem en faam vergaarde, met een grote stoet bedienden en volgelingen. De heerser van India en zijn heerser, Mohammed ibn Tughluq, benoemde Ibn Battuta tot de Grote Qaadi (rechter) van Delhi, een functie die hij al een aantal jaren bekleedde.
Hoewel hij een gemakkelijk leven leek te krijgen, werd al snel duidelijk dat zijn nieuwe functie niet zonder gevaar was. Sultan Mohammed was een man van uitersten: vrijgevigheid en wreedheid, regeerde over het grootste deel van India met harde hand die zowel moslims als hindoes trof. Ibn Battuta was getuige van alle glorie en tegenslagen van de sultan en zijn heerschappij. Hij vreesde dagelijks voor zijn leven toen hij vele vrienden het slachtoffer zag worden van de sultan. In 1342 werd hij benoemd tot gezant van de sultan voor de Chinese keizer.
Weg uit Delhi zonder spijt
Hij verliet Delhi zonder spijt, maar zijn reis lag vol andere gevaren. Niet ver van Delhi werd zijn gezelschap belaagd door hindu-opstandelingen en hij ontsnapte ternauwernood aan de dood. Aan de kust van Malabar, in het zuidwesten van India, raakte hij betrokken bij lokale oorlogen. Hij leed uiteindelijk schipbreuk in de buurt van Calicut (nu Kozhikode), waarbij hij al zijn eigendommen en de geschenken voor de Chinese keizer verloor.
Uit angst voor de toorn van de sultan, koos Ibn Battuta ervoor om naar de Malediven te gaan. Daar bracht hij bijna twee jaar door. Als een qaadi was hij al snel actief in de politiek en trouwde hij een vrouw van de heersende familie…
Lees (binnenkort) verder in deel 3.