Opvoeden in harmonie?
Soms weet je het als ouder gewoon niet meer. Je wilt je kinderen inspireren en stimuleren, maar alles is zo compleet anders dan in de tijd waarin jezelf bent opgegroeid dat de oplossingen die je uit je eigen opvoeding kent, niet meer werken.
Wat zijn eigenlijk de belangrijkste bouwstenen in een opvoeding en hoe pak je het aan?
Hieronder 10 tips om je als ouder op weg te helpen.
1. Het belang van goede informatie
Het is van groot belang dat kinderen leren omgaan met de overdaad aan informatie die op hen afkomt. Pas als ze die informatie leren analyseren en de goede stukken eruit kunnen halen, zullen ze het verschil zien tussen echte informatie en propaganda. Denk alleen maar aan de vertekende manier waarop in het nieuws de Islam als een agressieve en achterlijke godsdienst wordt voorgesteld. Daar moeten ze zich tegen kunnen weren. Oefen dus met ze in het herkennen van de werkelijkheid. Help ze dingen in perspectief te plaatsen. Leer ze ook om krachtig en positief te reageren. En laat ze zien en voelen dat het niet erg is om af te wijken van de algemeen geldende norm.
2. Werk aan een zacht hart
Het wereldnieuws vol oorlog, geweld en onderdrukking dringt zich dagelijks aan ons op via internet en televisie. Beelden die ons vroeger een depressie hadden bezorgd, raken ons niet meer en het gevaar bestaat dat onze harten ongevoelig worden. Terwijl juist in de individuele wereld waarin we nu leven, solidariteit met anderen zo hard nodig is. Probeer je kinderen ver weg te houden van extreme zaken. Niet alleen door erover te praten, maar vooral ook door zelf het goede voorbeeld te geven. Leer ze om oog te krijgen voor hoe ze iemand kunnen helpen die dat nodig heeft. Maak ze ervan bewust hoe ze op een positieve manier kunnen bijdragen aan de samenleving. Zo blijft hun eigen hart zacht en koesteren ze de harten van de mensen om zich heen.
Houd hun hart zacht
3. Gebruik je eigen hersens
De smartphone, de computer en sociale media maken het leven makkelijker en minder saai. Maar het zorgt ook voor meer afleiding, geeft een vals gevoel van voldoening en een gejaagd gevoel. Maak daarom je kinderen duidelijk dat kunstmatige intelligentie niet hetzelfde is als natuurlijke intelligentie. En dat technologie nooit de plaats in kan nemen van wijsheid. Laat ze zien dat als je echt resultaten wilt boeken, je hard moet werken; dat het meer is dan alleen een klik met de muis of een tik op het scherm. Leer ze dat ze zelf goed moeten blijven nadenken. Dat we onze eigen hersens nodig blijven hebben om gebeurtenissen te interpreteren en het beeld zo in te kleuren dat we het hele verhaal zien.
4. Begrip voor het perspectief van de ander
Meer dan vroeger dringen andere meningen en culturen zich op tot in de huiskamer en veroorzaken daar stress over in wezen onbelangrijke zaken. Internet verbannen tijdens het opvoeden is niet de oplossing, want er zit ook veel goeds in dat we kunnen en moeten gebruiken. Wij als ouders moeten juist laten zien wat de waarde is van onze eigen cultuur en ons geloof, zodat onze kinderen er trots op kunnen zijn. Respect hebben voor andere culturen is net zo belangrijk. Leer kinderen daarom dat het neerhalen van alles wat anders is, alleen maar afstand schept en niet oproept tot wederzijds begrip. Maar hoe kun je voorkomen dat je anderen veroordeelt, terwijl je vasthoudt aan je eigen idee van wat goed en slecht is? Dat kan door open te staan voor anderen en daarbij duidelijk te zijn over de grenzen die de Islam stelt. Zelfverzekerdheid dus, zónder onverdraagzaamheid, met begrip voor het perspectief van de ander.
5. Verwacht niet dat school alles regelt
Niet alles wat kinderen moeten weten in het leven, leren ze op school. Opvoeden gebeurt niet op school. Ze krijgen er wel nuttige informatie, maar wij als ouders moeten hen helpen verbanden te leren leggen zodat ze er ook wat aan hebben in het echte leven. Bijvoorbeeld door hun rekenkennis toe te passen als je samen boodschappen aan het doen bent. Besef dat jij als ouder daarin de schakel bent. Leer ze hoe je een intelligent gesprek kunt voeren, een goede brief kunt schrijven en een gezonde maaltijd klaar kunt maken. Zodat ze later goed voor zichzelf kunnen zorgen, anderen kunnen helpen en op een goede manier hun boterham kunnen verdienen. Geef het goede voorbeeld qua taqwa (Godsvrucht), respect voor de soennah en leer hen vertrouwen in de Islam en hun eigen cultuur.
Niet alles wat kinderen moeten weten in het leven, leren ze op school
6. Lezen als belangrijke basis
Lezen is overbodig geworden en dat is de oorzaak van veel problemen. Niet lezen zorgt ervoor dat we geen verbinding meer voelen met onze geschiedenis, onze cultuur, ons geloof en met Allah. Lezen zorgt ervoor dat we weten wat er speelt in de wereld, dat we dingen in perspectief kunnen zien en voorbereid zijn op problemen en kansen. Moedig kinderen aan om te lezen, analyseer, discussieer en debatteer. Luister welke vragen je kinderen stellen. Tijdens het opvoeden zijn de vragen veel belangrijker dan de antwoorden. Laat in de hoofden van je kinderen krachtige vragen ontstaan en beantwoordt ze zelf of zoek anderen die het voor je kunnen doen. Omring je met mensen die lezen en die intelligente gesprekken voeren en kijk uit voor roddel vermomd als sociale conversatie.
7. Goed en gevarieerd gezelschap
Zoek het gezelschap van geleerde mensen met verschillende soorten kennis. Ga naar ze toe en neem je kinderen mee. Daarmee activeer je hun hersens en laat je ze kennismaken met de uitgestrektheid van wat wetenschap en kennis is. Opvoeden doe je niet alleen. Maak je geen zorgen als je kinderen zeggen dat ze niet begrijpen wat er gezegd wordt. Wat je vandaag hoort en niet begrijpt, wordt opgeslagen in je geheugen en komt jaren later naar boven op onverwachte momenten. Dit betekent wel dat je zelf misschien ook je gewoontes en sociale leven zult moeten aanpassen. Bedenk dat daden luider spreken dan woorden, dus doe zelf ook de dingen die je wilt dat je kinderen (gaan) doen.
8. Overtuig met argumenten
Het is algemeen bekend dat je met een harde en agressieve houding meestal geen positieve resultaten bereikt. Dus oefen als ouder in het overtuigen en argumenteren en weet dat dwingen tijdens het opvoeden op de lange termijn niet werkt. Wapen jezelf daarom met kennis en overtuiging. Zorg er ook voor dat kinderen niet alleen contact hebben met leeftijdgenoten. Breng hen in contact met verschillende soorten gezelschap en laat ze regelmatig tijd doorbrengen met mensen van de oudere generaties. Zodat ze kunnen leren van hun levenswijsheid. Net zoals de metgezellen leerden van de Profeet ﷺ , die veel ouder was dan zij.
9. Zelf de juiste antwoorden vinden
Leer je kinderen hoe ze zelf de juiste antwoorden kunnen vinden. Goede handvatten zijn tijdloos en van toepassing op allerlei soorten problemen. Laat je kinderen zien hoe ze een band kunnen ontwikkelen met Allah en wat de kracht is van een smeekbede. Opvoeden is hen laten merken hoe belangrijk het is om gedisciplineerd te leven. Dat het goed is om altijd te streven naar het beste. Hoe ze verstandig met geld kunnen omgaan door een balans te vinden tussen inkomsten en uitgaven. Hoe ze achter hun eigen acties moeten staan en niet een ander de schuld moeten geven. Leer ze gestructureerd te denken en gericht te lezen. Besteed veel aandacht aan het aanleren van sociale vaardigheden en goede manieren. Laat zien dat nederigheid een belangrijke eigenschap is, omdat het ons behoedt voor arrogantie.
Leer je kinderen hoe ze zelf de juiste antwoorden kunnen vinden
10. Opvoeden is een contactsport
Maak een planning van hoe je de hierboven genoemde vaardigheden en kennis aan je kinderen gaat overdragen. Opvoeden is een contactsport en kan niet zomaar aan een ander uitbesteed worden, hoe vakkundig diegene ook is. Bedenk dat kinderen luisteren met hun ogen. Als jij niet opstaat voor fadjr (ochtendgebed) heeft het geen zin om je kinderen te vertellen over tahajjoed (het vrijwillig nachtgebed). En als je zelf niet leest, zal je kind dat ook niet doen. Vraag je kinderen eens wat ze van je geleerd hebben en denk na over hoe jouw ouders een rolmodel voor je zijn geweest.
Het is nooit te laat om te veranderen. Zeker niet als je intentie zuiver is.
Opvoeden in harmonie is een dagelijkse kunst.
Wow.. prachtig stuk! Zou graag willen weten wie dit geschreven heeft. Heeft deze persoon misschien een boek of website? Dit is mijn ideale manier van opvoeden. Dit is precies hoe ik erover denk en probeer toe te passen. Uiteraard verloopt dat niet altijd soepel maar de intentie is er!