Het is ondertussen Sjabaan…

Sheikh Abu Bakr Balkhi zei: “Rajab is de maand waarin we de zaden van goede daden planten (door onze aanbidding te vermeerderen). In Sjabaan geven we ze water, zodat we ze kunnen telen (en de beloningen ervan kunnen oprapen) tijdens de Ramadan.”

Wanneer de maand Rajab aanbrak, zou de Profeet ﷺ al met voorbereidingen voor de maand Ramadan beginnen. Dat is twee maanden van tevoren! Als gelovige moslim(a) kijk je ernaar uit om zulke dagen mee te mogen maken. En je wilt je daar natuurlijk ook goed op voorbereiden.

Maar hoe?

Laten we even een kijkje nemen naar de voorbereidingen van de Profeet ﷺ, zijn metgezellen en zijn volgelingen.

Rajab is de maand waarin we de zaden van goede daden planten

Deze drie maanden kan je zien als een soort gezegende handel met als opbrengst het Hiernamaals. Een handel die later dus heel veel zal opleveren. Een markt wordt bijvoorbeeld maar een keer per week gehouden en dat is dan je kans om je slag te slaan. Wie die dag niet naar de markt is gegaan, moet weer een week wachten. En zo is dat ook met deze drie belangrijke maanden. Als je ze nu niet ten volle benut, moet je weer een jaar wachten om ze te kunnen meemaken (als je dan nog leeft natuurlijk).

Als je ze benut, heb je een grote winst. Tijdens deze maanden zijn je goede daden veel geliefder bij Allah, de Verhevene, waardoor jouw beloningen ook hoog kunnen oplopen. Maar dat betekent natuurlijk ook dat het erger is om zonden te verrichten tijdens deze maanden. Probeer die dus zeker te vermijden.

Rajab

De zevende maand, Rajab, is een van ‘de vier heilige maanden’ van de islamitische kalender. In het Arabisch heten die heilige maanden al-ashhoer al-hoeroem. We vinden dat onder andere terug in de volgende vers (aya) uit de Koran:

“Voorwaar, het aantal maanden bij Allah is twaalf maanden (in een jaar). Zo staat het (geschreven) in het Boek van Allah sinds de Dag waarop Hij de hemelen en de aarde schiep. Daarvan (d.w.z. van deze maanden) zijn er vier heilig. Dat is de rechte godsdienst, dus doe jullie zelf daarin geen onrecht aan. …” (Koran 9:36)

De vier heilige maanden zijn:

• Rajab: de zevende maand
• Dhoel Qi’da: de elfde en een-na-laatste maand.
• Dhoel Hijja: de laatste maand en de maand waarin de grote bedevaart (hajj) en het offerfeest plaatsvinden.
• Moeharram: de eerste maand van de islamitische kalender.

Mogelijk vraag je je af waarom bovengenoemde maanden ‘de vier heilige maanden’ genoemd worden. Ze worden heilig (hoeroem; meervoud van haram) genoemd, omdat het verboden (haram) is om tijdens deze maanden te strijden, tenzij uit zelfverdediging. Dat is dus tijdens Dhoel Hijja, wanneer de grote bedevaart plaatsvindt. Maar zoals je ook eerder zag, geldt dit ook tijdens de maand ervoor (Dhoel Qi’da) en de maand erna (Moeharram). Op die manier kunnen de bedevaartgangers veilig en wel op bedevaart trekken en weer terugkeren. Rajab is ook een heilige maand, omdat je dan de mogelijkheid hebt om de kleine bedevaart (oemra) te verrichten.

Smeekbede tijdens Rajab

Tijdens de maand Rajab zou de Profeet ﷺ een bepaalde smeekbede (doea) verrichten. Anas Ibn Malik zou overgeleverd hebben dat de Profeet ﷺ de volgende smeekbede reciteerde wanneer het begin van de maand Rajab was aangebroken:

“Oh Allah, zegen ons tijdens (de maanden) Rajab en Sjabaan en laat ons Ramadan bereiken.” (al-Bayhaqi)

In het Arabisch kan je het als volgt uitspreken:

Oh Allah, maak de maanden Rajab en Sjabaan gezegend voor ons! En laat ons de maand Ramadan bereiken!

“Allahoemma barik lana fie Rajab, wa Sjabaan, wa ballighna Ramadan.”

Het gaat hier overigens wel om een zwakke overlevering (omwille van een zwakke schakel binnen de overleveringsketen), maar het is niet erg om deze smeekbede aan het begin van de maand Rajab op te zeggen.

Sjabaan

Sjabaan is de achtste maand van de islamitische kalender en de maand vlak voor Ramadan. Over de 15e nacht van Sjabaan bestaan er een aantal meningsverschillen. Er bestaan namelijk overleveringen (ahadith, meervoud van hadith) die benadrukken hoe belangrijk deze nacht is. Zoals de volgende overleveringen:

De Profeet ﷺ zei:

“Er zijn vijf nachten waarin smeekbeden niet geweigerd wordend: de avond van de eerste (dag van) van Rajab, de 15e van Sjabaan, de avond van Jumu’a (donderdagavond na Maghreb), de avond van Id al-Fitr en de avond van Id al-Adha.” (Vermeld door Imam Suyuti in zijn Jami’)

“Tijdens de nacht van de helft van Sjabaan vergeeft Allah Zijn hele schepping, behalve degene die deelgenoten toekent aan Hem en degene die haat koestert tegenover anderen.” (Ibn Majah)

Een kanttekening: deze overleveringen worden door een aantal geleerden – waaronder al Boechari –  als zwak beschouwd. Zij zijn er niet zeker van of je met deze overleveringen te werk kan gaan. Onder de latere volgelingen (tabi’oen) waren er die extra daden van aanbidding gingen verrichten tijdens deze nacht. Daar waren anderen het niet mee eens; zij noemden dit nieuwlichterij (bid’a).

Hoe bereid ik me voor op Ramadan?

Er zijn geen specifieke voorschriften van hoe je je kan voorbereiden tijdens de maand Rajab of Sjabaan. Je kunt het eigenlijk dus zelf een beetje invullen. Hieronder een paar tips die je misschien kunnen helpen:

• De Koran lezen

De metgezellen en volgelingen van de Profeet ﷺ reciteerden meer uit de Koran tijdens de maanden Rajab en Sjabaan om zich voor te bereiden op de Ramadan.

• Extra gebeden verrichten

Probeer extra gebeden te verrichten, zowel overdag als ‘s nachts. Breng (een gedeelte van) de nacht door met aanbidding.

• Vrijwillig vasten

Wat je eventueel ook kan doen, is vrijwillig vasten tijdens het jaar, zodat je je ook een beetje kan voorbereiden op het vasten tijdens de maand Ramadan.

• Smeekbede verrichten

Een smeekbede kan je altijd en overal verrichten. Aan het begin van de maand Rajab kan je, zoals we hierboven besproken hebben, een bepaalde smeekbede opzeggen. Je kan Allah ook vragen om je vasten te vergemakkelijken of te aanvaarden. Maar let wel op: hoe moeilijker het vasten is, des te meer je er beloond voor zal worden in sha Allah (als God het wil).

Zoals je het ondertussen wel weet, is dit een kans die maar een keer per jaar voorkomt. Als je je absolute best doet om het beste uit deze maanden te halen, dan zal je pas echt succesvol zijn! Vergeet ook niet een kijkje te nemen op het artikel: “Bereid je voor op de Ramadan: breng de engel in jou naar boven”

Moge Allah ons ook dit jaar de maand Ramadan laten meemaken; dat het de beste Ramadan zal zijn die we tot nu toe meegemaakt hebben!

Hoofdfoto: pxhere.com. Bronnen: al-Bayhaqi, al-Jami’ li Shu’ab al-Iman (Riyad: Maktabat al-Rushd lil-nashr wal-tawzi’, 2003), p.348-9 (3534), Sonny Van Exaerde, Hadith-wetenschap: het gedicht van al Bayquni en Hadith-principes van Birgivi (Soest: Boekscout, 2018), p.19, Zayn al-Din Abu al-Faraj Abd al-Rahman b. Ahmad b. Rajab al-Hanbali al-Dimashqi, Lata’if al-Ma’arif fima li Mawasim al-’Am min al-Wadha’if (Damascus: Dar Ibn Kathir, 1999), p. 222; 261; 263-4, www.ilmgate.org, cursusislam.be