“…En jouw Heer is nimmer vergeetachtig.” (Koran, 19:64)
Nee, Allah is niet vergeetachtig of onachtzaam. Hij weet alles en vergeet niets. Maar de mens is vergeetachtig.
Het Arabische woord voor mens is Insan. De stam van dit woord is als van het woord Nisyan, dat letterlijk vergeetachtigheid betekent. We kunnen het niet ontkennen, dat de mens een vergeetachtig wezen is. Toen Allah de mens schiep, heeft Hij ons bepaalde karaktereigenschappen gegeven, waaronder vergeetachtigheid of onachtzaamheid. Het is een tekortkoming van onze kant, maar het is ook iets dat ons niet verweten zal worden want de Profeet vrede zij met hem zei: “Werkelijk, Allah heeft mijn Oemma vergeven; hun fouten, hun onachtzaamheid; en datgene wat ze hebben gedaan onder dwang.” (Ibn Majah)
Vergeetachtigheid door een medische oorzaak of door ouderdom, zoals de ziekte van Alzheimer, zal ons niet aangerekend worden
We zijn vergeetachtig
Wij mensen vergeten. En dat is maar goed ook. Het zou toch wat zijn als we alle indrukken die we opdoen op een dag – laat staan in ons leven – onthouden. Dat zouden we niet aankunnen. Ons geheugen selecteert en filtert: dit is belangrijk, dit niet. Dit heb je nodig, dit later, dit niet. Is het geen zegen dat je vergeet waarom je destijds zo verdrietig en ongelukkig was? Is het geen zegen dat je vergeet waarom je boos op iemand was? Anders zou je jezelf constant herinneren aan wat de ander ooit fout heeft gedaan en dan zou je hem niet kunnen vergeven. En stel je voor dat je je eigen zonden één voor één zou herinneren. Dan had je nooit de hoop koesteren dat je ooit vergeven zou kunnen worden door Allah. Hij heeft ons geschapen met een geheugen én met vergeetachtigheid en beiden dienen een doel.
Het is mogelijk dat we vergeetachtig zijn vanwege een medische oorzaak, vanwege ouderdom of beiden zoals bij de ziekte van Alzheimer. Die vergeetachtigheid zal ons niet aangerekend worden. Er is echter een vergeetachtigheid die ons ten gronde kan richten. Dat is een staat waar je onder geen beding in wilt bevinden, want je creëert er een enorme afstand tussen jou en Allah en je zult je er volledig aan je lot worden overgelaten! Onze Profeet vrede zij met hem heeft gezegd: “Elk kind is geboren met de fitra (de natuurlijke aanleg) en het zijn zijn ouders die hem jood of christen maken.” Dit maakt duidelijk dat wij een ingebouwde geloofsovertuiging hebben. Als wij dit negeren en ‘vergeten’, zijn we in feite onachtzaam ten opzichte van dit wezenlijke en spirituele deel van onszelf en doen we onszelf enorm te kort.
We hebben constant een reminder nodig
Wij mensen hebben het heel hard nodig om constant herinnerd te worden aan de ware realiteit en aan onze hogere spirituele waarde. Als wij alleen maar bezig zijn met materiële en wereldse zaken, wijken we af van het rechte pad en vergeten we het werkelijke doel van het leven, namelijk de aanbidding van Allah. Daarom benadrukt de islam de noodzaak van het praktiseren van het geloof. We kunnen wel zeggen dat we geloven, maar Allah wil dit terugzien in onze daden. In de eerste plaats in de verplichte daden zoals de salaat (gebed) en de zakaat (armenbelasting).
We kunnen vergeetachtig worden door het praktiseren na te laten, maar het kan ook veroorzaakt worden door het plegen van zonden. Bijvoorbeeld als we ons gebed veronachtzamen door de ene keer wel en de andere keer niet te bidden, of door niet op tijd te bidden. Of dat we hebben geroddeld over iemand of we hebben lopen opscheppen. Dan kan Allah ervoor zorgen dat wij bepaalde kennis die wij verworven hadden, zo maar weer vergeten. Waaronder de kennis die we hebben opgedaan op school, maar ook de soera’s (hoofdstukken) die we uit ons hoofd hadden geleerd uit de Koran.
Eet noten om je geheugen te verbeteren
Geheugen verbeteren
De Profeet vrede zij met hem en moslimgeleerden hebben verschillende tips gegeven over hoe je je geheugen kunt verbeteren:
1. Vermijd het plegen van zonden
Het slechte gevolg van zonden is dat je als individu een slechter geheugen zal krijgen; het onvermogen om kennis te onthouden. De duisternis van de zonde kan niet samengaan met het licht van de kennis. De volgende woorden werden toegeschreven aan al-Shaafi: “Ik klaagde bij mijn sheikh over mijn slechte geheugen, en hij leerde me dat ik uit de buurt van de zonde moet blijven. Hij zei dat de kennis van Allah het licht is, en het licht van Allah wordt niet gegeven aan de zondaar.”
2. Eet niet teveel
Want veel eten maakt ons slaperig en lui. En naast dat het risico op lichamelijke ziekten toeneemt, verzwakt het ook onze zintuigen. Het merendeel van de ziektes die wij kennen zijn een gevolg van eten en drinken. Ook teveel zuur voedsel is een oorzaak van luiheid en een slecht geheugen.
3. Neem honing, rozijnen en noten
Sommige van de geleerden hebben gezegd dat bepaalde voedingsmiddelen het geheugen vergroten, zoals het drinken van honing, het eten van rozijnen en noten zoals amandelen. Imam al-Zuhri zei: “Je moet honing eten, omdat het goed is voor het geheugen.” Hij zei ook: “Degene die hadith (overlevering) wilt onthouden moet rozijnen eten.” (Al-Khateeb 2/394)
4. Verricht hijama
Cupping of hijama is ook een optie die ons kan helpen met het verminderen van vergeetachtigheid. Zoals bekend uit de ervaring van Ibn al-Qayyim (te vinden in Al-Tibb al-Nabawi).
5. Gedenk Allah
Allah vaak gedenken helpt ons geheugen ook te versterken. Onder andere door het reciteren van de Koran, door het verrichten van dhikr (het gedenken van Allah) en tasbieh (het zeggen van Subhan Allaah), tahmied (Al-hamdu Lillaah), tahliel (Laa ilaaha ill-Allah) en takbier (Allahu Akbar). Zeg inshAllah als je iets van plan bent, want Allah zegt in de Koran:
En zeg niet over iets: “Ik zal het morgen doen zonder (er bij te zeggen): “Indien het Allah behaagt. En wanneer je het vergeet, gedenk dan jouw Heer en zeg: “Ik hoop, dat mijn Heer mij nog dichter dan nu naar de rechte weg (en het juiste begrip) zal leiden.” (Koran, 18:23-24)
6. Zeg “Rabbi zidni ‘ilma”
Dit betekent: “O mijn Heer, vermeerder mijn kennis” om minder vergeetachtig te worden. Het kan zo vaak mogelijk worden gezegd. Of reciteer de volgende smeekbede van de Profeet Moesa (Mozes) vrede zij met hem die in de Koran staat: “Rabbish-shrahlie sadree wa-yassirlie amrie wa-hlul u’qdatam mil-lisaanee yafqahu qaulie”, wat betekent: “Mijn Heer, verruim mijn borst, en maak mijn taak lichter voor mij, en haal de knoop uit mijn tong, opdat zij (de mensen) mijn woorden mogen begrijpen.” (Koran, 20:25-28)
7. Ga om met goede mensen
Zoek het gezelschap en de steun van broeders en zusters die jou stimuleren en steunen in het geloof, die jou eraan herinneren als je iets vergeet en jou er vriendelijk op wijzen als je een fout hebt gemaakt. De smeekbede van Moesa vrede zij met hem gaat nog verder:
“En geef mij een helper uit mijn familie, Haroen mijn broer. Vergroot mijn kracht door hem. En laat hem in mijn taak delen. Opdat wij U veel mogen verheerlijken. En U veel mogen gedenken.” (Koran, 29-34)
Ga met goede mensen om die jou aan je geloof herinneren als jij vergeetachtig bent
Allah vergeet niet
In tegenstelling tot Zijn schepping vergeet Allah nooit, maakt Hij nooit fouten en heeft niets of niemand dan ook maar enige macht over Hem. Hij kent het afzonderlijke pad van elk wezen dat op deze aarde rond gaat. Hij is op de hoogte van de dorst van de mier die in de aarde of in het zand van de woestijn rondkruipt. Hij weet wat voor weer het zal worden in elk land van de wereld. En Hij hoort de fluisteringen en ziet alle bewegingen van het kleinste schepsel in de diepste oceanen.
En jij denkt dat Hij jou vergeten is!
Hij is niet vergeten dat je huilde en dat je je neerboog in ootmoed en je hoofd op de grond legde midden in de nacht om tot Hem te smeken. Hij is jouw vurige hoop om door Hem gehoord te worden niet vergeten. En Hij is zeker niet vergeten dat jou onrecht is aangedaan, waar jij zoveel geduld voor hebt kunnen opbrengen.
Hij weet dat je spijt hebt nadat je over de schreef bent gegaan. Hij is op de hoogte van de pijn die jij voelde na de fout die je maakte. Ook vergeet Hij niet dat je faalde nadat je het geprobeerd hebt en dat jij het weer probeerde nadat je faalde.
“Zou Hij (hen) die Hij geschapen heeft niet kennen? Hij is de Zachtmoedige, Degene die van alles op de hoogte is.” (Koran, 67: 14)
Hij vergeet helemaal niets, terwijl wij vergeetachtig zijn. Voor sommige mensen is dit een grote opluchting, terwijl anderen er angstig van worden. Ze zijn bang omdat ze vrezen voor de bestraffing voor hun zonden. Maar vergeet niet dat Allah bovenal Barmhartig, Genadevol en Zachtmoedig is.
“Onze Heer, bestraf ons niet als wij vergeten of een fout hebben begaan, …” (Koran, 2:286)
Dit artikel is geschreven door Suzan Affara en Beanoor.
Hoofdfoto: Max Pixel.
