Een ziekenhuis was vroeger veel meer dan wat het vandaag de dag is. Het was niet alleen een plek voor behandeling en herstel, maar je kon er ook asiel krijgen of verzorgd worden als je oud was.
Op zoek naar mijn ziekte
Helaas kom ik nu maandelijks in het ziekenhuis: het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Vroeger vond ik dat niet erg. Eens per jaar met de arts babbelen tijdens het glaucoom-spreekuur en klaar was ik. Nu staat mijn bezoek symbool voor frustratie en een onbekende ziekteoorzaak. Verder vind ik het ziekenhuis een schitterend instituut. Een plek waar medische kennis verzameld wordt en waar mensen terecht kunnen als ze ziek zijn.
Het van ziekenhuizen
Het idee achter de ziekenhuizen die ongeveer duizend jaar geleden ontstonden, was breder dan nu. Het was niet alleen een plek voor behandeling en herstel, maar je kon er ook asiel krijgen of verzorgd worden als je oud was. Iedereen was er welkom. Het is voor moslims een religieuze plicht om aan iedereen medische hulp te vertrekken.
Ook vóór die tijd waren het mensen met een religieuze achtergrond die dit soort diensten leverden. Denk aan de oude Grieken, die naar een soort tempels gingen en hoopten op een goddelijk wonder. Ook het Byzantijnse rijk kende een soort ziekenhuis, waar zieken, invaliden en armen verzorgd werden. Deze voorgangers van het echte ziekenhuis stonden bekend als xenodocheion.
De kruisvaarders die in Zuid-Spanje met een ziekenhuis in contact kwamen, namen het concept mee naar de westerse wereld.
De eerste islamitische ziekenhuiszen
Het eerste islamitische ziekenhuis werd gebouwd in de achtste eeuw en lag in Bagdad. Het leek erg op de Byzantijnse xenodocheion omdat het zorg bood aan dezelfde groepen mensen. Het eerste fatsoenlijk georganiseerde ziekenhuis lag in Cairo. De behandeling en medicatie voor de patiënten daar was gratis. De aanwezigheid van twee badhuizen (één voor mannen en één voor vrouwen), plus de aparte afdeling voor de krankzinnigen, maakte het een geavanceerde instelling voor zijn tijd.
Het concept van een ziekenhuis waaide over naar de westerse wereld
Tegen de tijd dat de islamitische wereld zich uitstrekte tot Andalusië, waren dit soort ziekenhuizen overal te vinden. De kruisvaarders die in Zuid-Spanje met deze instellingen in contact kwamen, waren onder de indruk en namen het concept mee naar de westerse wereld.
Toch mooi om te weten als je weer eens naar het ziekenhuis moet.
De tekst in dit artikel is grotendeels gebaseerd op het boek ‘1001 inventions’ van professor Salim T.S. Al-Hassani. Het boek is te koop via bol.com en een musthave voor iedere moslim.
Hoofdfoto: pixabay.com
