“Waarom moet ik bidden?” vroeg ik als kind als ik wakker werd gemaakt voor het ochtendgebed. Het antwoord was: “As-Salaatu khairum minan naum! De salaat bidden is beter dan slapen.” Ik kon me daar niet echt een voorstelling van maken, want mijn bedje was lekker warm en comfortabel en ik was nog zo slaperig en als ik de kraan opende om wudu te doen, was het eerste water dat uit de kraan stroomde zo koud, brrrr.
Maar later begreep ik dat het verrichten van het gebed voor mijn eigen bestwil is. Dat je beloond wordt, juist als het moeite kost, zoals in de vroege ochtend. Je wordt door Allah geroepen om speciaal voor Hem op te staan, omdat je van Hem houdt. Voor Hem te knielen en te buigen zorgt voor het beste begin van de dag. Salaat komt van de stam ‘silah’ wat contact betekent. Het gaat om de connectie tussen jou en je Schepper. Het is een rechtstreekse verbinding, zonder tussenkomst van andere mensen.
“As salaatul khairum minan naum'” is wat de Profeet Mohammed ﷺ heeft benoemd in de volgende overlevering: “Als het (tijd voor) de ochtend adhaan is, zeg as-salaatu khairun min an-naum, as-salaatu khairum minan naum. Allahu akbar, Allahu akbar. La illaha illallah.” (Ahmad en Abu Dawud.) En als bidden beter is dan slapen, dan is het beter dan alles! De salaat is de beste ibadah (aanbidding) én het maakt je een beter mens.
Ook belangrijk om te noemen is dat de salaat het eerste is wat beoordeeld zal worden door Allah op de Dag des Oordeels (Tirmidhi, goedgekeurd door Albaani)
Waarom is het gebed in de zevende hemel voorgeschreven?
Ik vroeg aan de moslims om mij heen: “Waarom is het gebed de enige plicht die in de zevende hemel is voorgeschreven?” maar zij konden mij geen antwoord geven. Totdat ik een geleerde ontmoette die zei: “Omdat de hoogte waarop het is voorgeschreven, de waarde ervan bij Allah aangeeft.”
Allah heeft de Profeet Mohammed ﷺ naar de zevende hemel geroepen en gaf Hem zonder tussenkomst het bevel voor de salaat, terwijl alle andere bevelen op aarde werden gegeven via de aartsengel Djibriel (Gabriël). In eerste instantie gaf Allah de opdracht om 50 gebeden op een dag te bidden, maar toen daarna de Profeet Mohammed ﷺ naar de aarde wilde terugkeren en onderweg de profeet Moesa عليه السلام tegenkwam, die zei dat 50 gebeden veel te veel was, ging Mohammed terug naar de zevende hemel, waarop Allah het aantal verlaagde totdat er 5 gebeden over bleven. Het mooie is dat deze de waarde hebben van 50 gebeden.
Toen de Profeet Mohammed ﷺ terugkeerde na de hemelreis was het vervolgens de aartsengel Djibriel die in menselijke gedaante aan de Profeet verscheen en hem de salaat leerde. Vervolgens heeft hij ons gezegd, dat wij moeten bidden zoals hij bidt. (Al Boechaari)
Waarom werpen we ons neer?
Als kind heb ik me afgevraagd: “Waarom doen we de sajdah? Waarom buigen we en werpen we ons neer in het gebed?” totdat ik begreep dat als wij voorover buigen en onszelf neerwerpen, onze zondes die op onze hoofden en schouders rusten van ons afvallen! Wij blijven immers niet staan of zitten, maar we knielen neer en we leggen ons voorhoofd op de grond in volledige overgave aan Allah, de Ene en Enige die het waard is om aanbeden te worden.
Volgens de Koran bad ook de profeet Ibrahiem عليهم السلام de salaat zoals het de moslims bevolen is om te bidden, maar ook de joden en de christenen. En dat is dus inclusief de sajdah.
Mijn Heer, maak mij en mijn nakomelingen onderhouders van de salaat. Onze Heer, verhoor mijn smeekbeden. (Koran, 14:40)
Het werd de joden bevolen:
En onderhoud de salaat en geef de zakaat en buig tezamen met hen die buigen. (Koran, 2:43)
En de profeet Jezus heeft gezegd:
En Hij heeft mij gezegend waar ik ook ben en Hij heeft mij bevolen de salaat te verrichten en de zakaat (te betalen), zolang ik leef. (Koran, 19:31)
Maar klaarblijkelijk is het verrichten van het gebed in verval en vergetelheid geraakt, getuige de woorden in de Koran:
Maar na ben volgden andere generaties, die de salaat achterwege lieten en de begeerten volgden. Daarom zullen zij verlies tegemoet zien. (Koran, 19:59)
Waarom bidden we vijf keer per dag?
“Waarom bidden we op vijf verschillende momenten op een dag?” wilde ik graag weten. We zijn immers verplicht om te bidden in de vroege ochtend voor zonsondergang, in de middag net na de hoogste stand van de zon, in de namiddag, na zonsondergang en in de avond voor we gaan slapen. Het mooiste antwoord vond ik online: “De tijdstippen van het gebed zijn belangrijke tijdstippen voor mensen gedurende de dag en symboliseren de belangrijke momenten in het leven, namelijk de geboorte, het volwassen leven, de oude dag, de dood en het volledig loskomen van deze wereld. Bovendien wordt de moslim op deze manier de hele dag aan Allah herinnerd en zal diegene minder snel neigen om zondes te verrichten.”
“Waarlijk, het gebed is voor de gelovigen op vastgestelde tijden voorgeschreven.” (Koran, 4: 103)
Waarom wassen we alleen sommige lichaamsdelen bij de wudu?
Ook wilde ik graag weten waarom we bij de wudu (de rituele wassing), die we dienen te verrichten voor we gaan bidden, alleen sommige delen van het lichaam wassen zoals de het gezicht, de handen en de voeten, en andere lichaamsdelen niet. Ik vond het antwoord bij een wijze vrouw die verklaarde: “Omdat de meeste van deze organen de lichaamsdelen zijn waar wij mee zondigen. Als wij ze wassen, wassen we de zonden van ons af die we ermee gepleegd hebben. Door je oren te reinigen, zal Allah jou de zonden vergeven die jij ermee hebt begaan zoals het luisteren naar een roddel. Je mond spoelen, zal de zonden zoals grof taalgebruik van je af wassen, enz.”
Naast de wudu is er ook de Ghusul, de grote wassing, die je moet verrichten als je in een toestand van djoenoeb bent, een toestand van rituele onreinheid, die bijvoorbeeld ontstaan door het hebben van geslachtsgemeenschap, zaadlozing, menstruatie en door bloedingen na zwangerschap. Daarbij wordt het hele lichaam gewassen.
“Voorwaar, Allah heeft de berouwvollen lief en Hij heeft hen lief die zich reinigen” (Koran, 2:222)
Waarom wordt er bij de adhaan gezegd: kom tot het gebed, kom tot het succes?
“En waarom”, zo vroeg ik me af, “zeggen we bij de oproep tot het gebed: hayya ‘ala as-salaah, hayya ‘ala al- falaah! ‘Kom tot het gebed, kom tot het succes!” Op een dag kwam ik erachter dat het een oproep is om succes te behalen, om te winnen, jezelf te overwinnen. En ik zag in dat degene die niet bidt, uiteindelijk niet succesvol zal zijn. Dit wordt ook bevestigd in de Koran in soera al Baqara;
Dit is het Boek, waarover geen twijfel bestaat, een leidraad voor degenen die godvrezend zijn.
Degenen die in het onwaarneembare geloven en de salaat onderhouden en die bijdragen geven van waar Wij hun mee hebben voorzien.
En degenen die geloven in wat aan jou (O Mohammed) is neergezonden (de Koran) en in wat vóór jou is neergezonden en die van het (bestaan van het) Hiernamaals overtuigd zijn.
Zij ontvangen de Leiding van hun Heer zij zullen succes hebben.
(Koran, 2: 2-5)
Waarom sprak de Profeet in zijn afscheidspreek over het gebed?
In zijn afscheidspreek heeft de Profeet Mohammed ﷺ ten overstaan van meer dan 100.000 gelovigen ook over de salaat gesproken. Ik heb me lang afgevraagd waarom hij dit benadrukte. Hij zei letterlijk “Aanbid Allah door de gebeden te verrichten….” Ik vond het antwoord terug in de volgende overlevering:
De Profeet ﷺ zei: “Als er een rivier langs de voordeur van iemand van jullie zou stromen, waarin hij zich vijf keer per dag zou wassen, zou er dan iets van zijn viezigheid overblijven?” De metgezellen antwoordden: “Nee.” Waarna de Profeet ﷺ zei: “Dat is ook precies hoe het gesteld is met de vijf (verplichte) gebeden. Allah wist daarmee de zonden uit.” (al-Boecharie en Muslim)
Je staat voor Allah om vergeven te worden en om geleid te worden. Als je de salaat verricht, vermijd je eerder de zonden en wie bidt wist zijn zonden uit. Degene die het gebed verricht zal zijn toestand verbeteren, hoe slecht zijn situatie ook is.
As salaat is dé steunpilaar
Moslims demonstreren moslims hun geloof door de vijf zuilen te eren en respecteren, maar het dagelijkse gebed is de meest zichtbare manier om dit te doen. Het is de steunpilaar en de enige vorm van aanbidding die meerdere vormen van aanbidding in zich draagt:
- Het reciteren van de Koran, want je leest soera al Fatiha (het eerste hoofdstuk van de Koran) en daarna nog een andere soera
- Het verrichten van dhikr (het gedenken van Allah), want je noemt Allah meerdere keren, je vereert Hem als je buigt en als je je neerwerpt, je zegt de takbier (Allah is groter) aan het begin van elke rakaa (gebedseenheid) en je vraagt vergiffenis tussen twee neerwerpingen in.
- Het sturen van Salawaat (zegenbeden) naar de Profeet Mohammed ﷺ. Je zendt hem immers zegenbeden in de zittende houdingen, waaronder het moment voordat je het gebed afsluit.
- Het verrichten van dua’s. Je verricht smeekbedes onder andere op het moment dat je je hoofd neerlegt.
De zuil van alle zuilen
Daarnaast vertegenwoordigt het gebed ook de andere zuilen van de islam. Het is de zuil van alle zuilen, want in de salaat zit:
- De Shahada; de geloofsgetuigenis, die je uitspreekt als je zit na twee rakaat en voor je afsluit.
- Sauwm; vasten, omdat je tijdens het gebed niet eet en drinkt en geen zonden pleegt.
- De Zakaat; je reinigt jezelf tijdens het gebed zoals zakaat je geld reinigt. Je wordt eraan herinnerd dat je afhankelijk bent van Allah wat je werk, je onderhoud, je geld betreft.
- En de Hadj; de bedevaart naar Mekka, want als je bidt, sta je met je gezicht en lichaam in de richting van de qiblah, de gebedsrichting die Allah heeft bevolen. Het woord istiqbaal dat afgeleid is van het woord qiblah betekent niet alleen je met je gezicht in de richting van de Kaaba staan, maar ook: iemand welkom heten. Allah doet als het ware de deur open en ontvangt jou! Je bent niet in Mekka, maar gevoelsmatig is het alsof je voor de Kaaba in Mekka staat, alsof je de Kaaba voor je ziet. En je weet: ik ben niet alleen. Op dit moment staan er miljoenen moslims wereldwijd samen met mij in dezelfde richting om Allah te aanbidden.
Geen last maar een verlichting
Verricht je salaat met liefde, met khushoo (nederigheid, toewijding en concentratie). Zie het gebed niet als een last, maar als een verlichting van jouw lasten! Vijf keer per dag lijkt misschien veel, maar de tijd die je als moslim aan het gebed besteedt is een half uur of hoogstens een uurtje per dag. Eigenlijk geef je Allah een uur van je dag terug, terwijl Hij jou 24 uur per dag geschonken heeft.
Naast as salaat zijn er nog vele andere gebeden en andere smeekbeden die er voor zorgen dat je dichterbij Allah kunt komen. Daarover volgt in sha Allah binnenkort een ander artikel.
Hoofdafb. Pexels.com
