De Hadj, de grote bedevaart, lijkt heel ver weg. Voor het tweede jaar op rij zijn de poorten van Mekka en Medina voor het merendeel van de bevolking gewoon op slot. Zelfs als je er financieel en spiritueel klaar voor was om te vertrekken naar de meest Heilige plek op aarde, is het momenteel niet mogelijk. Ik besloot daarom een hadja te interviewen en zo toch iets van het gevoel en de beleving van de Hadj te proeven.
Ga je mee op virtuele spirituele bedevaart?
Mentale, psychologische en maatschappelijke voorbereiding
Voor mij zit Malika. Ook al is het alweer negen jaar geleden dat ze op bedevaart vertrok, ze haalt deze bijzondere reis zo weer voor ogen. De beleving en het gevoel blijven even speciaal. Ook na al die tijd.
Het begint allemaal bij de voorbereiding. Malika wilde destijds in een bepaalde modus geraken en daarvoor ging ze zich ruim een maand van tevoren dagelijks inlezen. Alle rituelen verbonden aan de bedevaart bracht ze in kaart, ze verzamelde algemene info en dook de geschiedenis in. Dat is wat ze samen deed met haar man die haar zou vergezellen op deze reis. Ze zou bovendien haar dochtertje van acht maanden achterlaten bij familie.
Spirituele voorbereiding
Haar individuele voorbereiding bestond erin haar intentie te zuiveren en beloftes te maken naar haar Schepper, Hem smekend en haar wensen voorleggend. De beste bagage die je kan meenemen is immers een blanco hart en je band met Hem.
“Je kan nooit helemaal klaar zijn voor dit bijzondere vertrek,” geeft Malika me mee. “Je vertrekt immers naar een plek waar je met miljoenen onbekenden samenkomt en je het grootste deel van deze wereld even achter je moet laten. Je ego laat je thuis en verruil je voor saamhorigheid en één gemeenschappelijk doel.” Dat is wat deze reis naar Mekka en Medina volgens haar zo uniek maakt, los van de verplichting van de bedevaart.
Ontmoeting met de Kabah
“Mijn man ging al eerder op kleine bedevaart en gaf me een tip. Hij raadde me aan om bij het eerste bezoek aan de gewijde moskee te Mekka, de Kabah niet op te zoeken. ‘Laat de Kabah jou vinden,’ fluisterde hij me toe. ‘Bewaar het moment suprême voor als je daadwerkelijk voor het Huis staat waarin Allah geëerd wordt.’ Ik volgde zijn raad op en liet me meegaan in de stroom en begaf me naar het startpunt van de rondgang (tawaaf). Daar overviel me een onwerkelijk gevoel en voelde het alsof ik bijna zou flauwvallen. Mijn ogen konden de ontmoeting en schoonheid van de Kabah bijna niet aan.”
“Laat de Kabah jou vinden”
Rollercoaster van taqwa (Godsvrucht) en imaan (geloof)
“Ik liet mijn ogen beetje bij beetje wennen aan de Kabah. Tot ik in staat was om hem volledig te aanschouwen. Toen kon ik er mijn ogen niet meer van afhouden,” lacht Malika me toe. “Vanaf dat moment voelde het alsof ik een rollercoaster betrad, die niet meer zou stoppen tot de afsluiting van de bedevaart. Ook al gaat het leven buiten de moskee gewoon door en wordt er handel gedreven, gegeten en gedronken, toch waan je je in de moskee in een andere dimensie, los van deze aarde. Je leeft op een stroom van taqwa (Godsvrucht) en imaan (geloof).”
Effect van bepaalde rituelen
Ik vraag Malika graag naar haar beleving en welk onderdeel of onderdelen van de bedevaart haar persoonlijk het meest hebben beïnvloed. Ze geeft me aan dat meerdere rituelen haar raakten. “De eerste rondgang rond de Kabah (tawaaf) zal ik nooit vergeten,” zegt ze alsof het gisteren was. “ De openingstawaaf voelt als een reiniging, een onderdompeling in de Grootsheid van Allah als het ware. Je krijgt gelijk een boost.”
“Maar waar ik mij persoonlijk het dichtste bij Allah voelde, was in Muzdalifah. Het overnachten in de open lucht met zoveel mensen samen deed me denken aan de Dag Des Oordeels. De verzamelplek, ‘naakt’ staan op de aarde, zonder beschermend dak boven je hoofd, enkel Allah Die naar jou kijkt. Geen luxe, maar wel alles wat je nodig hebt: nederigheid tegenover de Heer van de Werelden en de behoefte aan Hem alleen.”
“Het overnachten in de open lucht met zoveel mensen samen deed me denken aan de Dag Des Oordeels”
Wat neem je mee uit je bedevaart?
“Is er iets wat je echt mee hebt genomen uit je bedevaart in je verdere leven?” vraag ik Malika. Lang hoeft ze niet na te denken. Ze vertrouwt me toe dat ze ter plekke een belofte maakte aan Allah. Daar smeekte ze Hem om een bepaalde zonde van haar weg te houden, zodat ze er nooit meer in zou vervallen. Met Zijn wil en gunst is het haar tot op de dag van vandaag gelukt deze zonde helemaal uit haar leven te verbannen. “Als ik nog eens met deze zonde geconfronteerd word, dan haal ik me het specifieke moment voor de geest waarin ik Hem oprecht de belofte maakte om hiervan afstand te doen. Dit is één van de zaken die me als hadja (bedevaartgangster) veranderde voor de rest van mijn leven.”
Invloed van de bedevaart op het gedrag
“Bij de terugkomst in Nederland overviel me een dubbel gevoel. Ik vond het heel erg moeilijk om afstand te nemen van de ‘grootse’ belevenis die ik net achter de rug had. Het was de angst voor de leegte, bang om te hervallen in het wereldse leven, bang dat mijn bedevaart niet geaccepteerd zou worden. Ik had het echt enkele weken moeilijk om mijn draai terug te vinden. Het was alsof ik me op een andere planeet bevond en ik vond het lastig om de draad zomaar terug op te pikken. Het kostte me even om terug een gezonde balans te vinden. Ik wou mijn hart beschermen en huilde soms in de nacht,” vertrouwt Malika me toe.
Het belang van goed gezelschap tijdens en na de bedevaart
Malika vond het meeste steun bij de zusters die haar vergezelden tijdens haar bedevaart. Wat voorheen onbekenden waren, bleken na deze gemeenschappelijke reis ware lotgenoten. Ze zochten elkaar geregeld op en deelden liefde en herinneringen. Zelfs na negen jaar is de band met deze zusters niet verbroken. De gemeenschappelijke bedevaart houdt hen verbonden.
“We hebben samen gelachen, gehuild, we hebben elkaar gesteund, vonden ontspanning en rust bij elkaar en groeiden samen doorheen deze reis. Dit is misschien wel de meest bijzondere band die je met iemand kan opbouwen. Het moment waarop we onze haren knipten als afsluit en waarbij we ons als herboren voelden, witgewassen na de bedevaart, vielen we elkaar in de armen. We startten als het ware op hetzelfde moment een nieuw leven en dat vergeet je nooit.”
De bedevaart is als een puzzel, alle stukjes passen in elkaar
“Elk onderdeel van de bedevaart brengt een andere kracht, een nieuwe energie,” vertelt Malika. Ik lijk de energie in haar ogen te kunnen lezen. “Werkelijk elk ritueel is bijzonder en nog meer bijzonder is het dat je bij elk ritueel beseft dat je het vorige nodig had om dit te kunnen beleven. Het zijn als het ware puzzelstukjes die in elkaar vallen. Telkens beleef je een ander spiritueel gevoel en kom je op een hogere level. Ik zou het ook wel omschrijven als een perfect boek. Je moet door een hoofdstuk lezen om het volgende te kunnen begrijpen. Tijdens de bedevaart besef je ook de wijsheid van de volgorde van elke tussenstap.”
“Ik kon de ganse dag leven op ajwa dadels en Zamzamwater, zonder honger of dorst te hebben!”
Geduld is een sleutelbegrip
“De bedevaart is een persoonlijk groeiproces waarin je jezelf leert kennen. Een levenservaring als geen ander. Geduld is ‘the key’,” knikt ze bevestigend als ik haar vraag of haar geduld beproefd werd. “Je verkeert in een constante staat van aanbidding. Dit creëert een enorm bewustzijn waarbij je stilstaat bij je eigen flexibiliteit, impulsiviteit, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid,… . Geduld zorgt ervoor dat je de ware zoetheid van deze vormen van aanbidding kan proeven.”
Een slok ZamZamwater
Ik vraag haar nieuwsgierig hoe Zamzamwater smaakt bij de bron. “Wat gaat er door je heen?” probeer ik me in te leven. “Heel veel,” bevestigt ze, “ik voelde me in de voetsporen van Hajjar Allah is tevreden met haar. Weet je dat ik de ganse dag kon leven op ajwa dadels en Zamzamwater zonder honger of dorst te hebben?” SoebhanAllah (Perfect is Allah)!
De zwarte steen en de afscheidspreek
“Ik kon de zwarte steen niet aanraken,” antwoordt ze me op mijn vraag. “Ik liep trouwens het liefste op de verdieping boven de Kabah om de rondgang te verrichten. Daar ervoer ik mijn mentale en lichamelijke rust.”
Als ik haar vraag hoe ze het verblijf op Arafah ervaarde, wordt ze even stil. “Heel erg emotioneel. Ik kan het bijna intens verdriet noemen,” beschrijft ze me. “Enerzijds wist ik dat het einde van mijn bedevaart in zicht was en anderzijds was het ook alsof ik zelf afscheid nam van mijn geliefde Profeet ﷺ. Hier hield hij immers zijn afscheidspreek. Het gevoel wat me overviel was enorm zwaar en ik trachtte dit te verwerken door mijn beleving neer te pennen in mijn dagboekje dat ik bijhield. Op de bus wou ik niet achterom kijken, maar ik kon het niet laten. Ik wou bijna zwaaien naar de plek die mijn hart gevuld had en compleet gemaakt had. Ik voelde me zo verbonden met Arafah.”
“Het was alsof ik zelf afscheid nam van mijn geliefde Profeet ﷺ. Hier hield hij immers zijn afscheidspreek.”
In de voetsporen van Ibrahiem
“De meeste ‘power’ ervaarde ik bij het gooien van de steentjes naar de jamaraat (pilaren). Nadat we eerst 4 km liepen in de hitte, samen reciterend, omgeven door mensen van allerlei nationaliteiten, kwamen we eindelijk aan bij de grote pilaren. En daar stonden we dan met duizenden de shaytaan (duivel) te stenigen. Hij die ons allen beproeft, konden we hier figuurlijk vernederen. Dit beeld staat werkelijk op mijn netvlies getekend.”
Een plek van verlangen
Ik vraag Malika of ze nog een boodschap heeft voor ons, degenen die de bedevaart nog niet konden beleven. Ze geeft me mee dat er een ‘mindswitch’ zou moeten komen. “Je bent nooit te jong om op bedevaart te gaan. Ik raad juist jongeren aan om die stap te zetten en ook de organisaties zouden beter op dit publiek kunnen inspelen.”
“We willen allen dichter komen bij Allah. Is er een plek op aarde waar je fysiek dichter kan komen bij Allah dan op bedevaart?” kijkt ze me oprecht en vragend aan.
“Mekka zou terug een plek moeten zijn waar jong en oud naar verlangen, niet een plek waar je heengaat als je oud bent, omdat het moet.”
Moge Allah ons in staat stellen om dichter bij Hem te komen en om de Heilige steden te bezoeken.
Hoofdfoto: Unsplash
Wil jij meer inspirerende artikelen zoals deze, ondersteun ons dan met een maandelijkse bijdrage.
