Iedereen kent hem, zijn stem of heeft zijn stem gehoord. De gouden stem van AbdulBasit Mohammad AbdusSamad رحمه الله. Hij wordt hij beschouwd als één van de belangrijkste Qurra’ (reciteurs) van de 20e eeuw die een enorme invloed hebben gehad op de islamitische wereld. Anoir schrijft in de serie ‘De vier grote koranreciteurs’ over zijn leven en over het leven van de andere grote Qurra’ uit Egypte.
AbdulBasit Mohammad AbdusSamad رحمه الله
Zijn jeugd
AbdulBasit Mohammad AbdusSamad mag met recht één van de beste Qurra’ ooit noemen en hij is zeker de bekendste. Hij werd geboren in 1927 in het dorp Al Maarazeh in Qena, Egypte. AbdulBasit groeide op in een familie die zeer toegewijd was aan de Koran. Zijn grootvader, sheikh AbdusSamad, stond bekend om zijn sterke geheugen en was één van de grootste memoriseerders. Zijn vader, Mohammad AbdusSamad was eveneens een haafidh (iemand die de Koran heeft gememoriseerd) en bekleedde de functie als ambtenaar bij het Ministerie van Communicatie. Zodoende werd AbdulBasit hierdoor al vroeg beïnvloed om in hun voetstappen te treden om de Koran te memoriseren volgens de regels van recitatie (ahkaam at tajwid).
AbdulBasit begon zijn memorisatie toen hij 6 jaar oud was. Zijn leraar merkte al snel op dat hij snel was in het memoriseren. Hij voltooide zijn memorisatie van de Koran op de leeftijd van 10 jaar, waarna zijn grootvader en vader hem naar Tanta in het noorden van Egypte stuurden om de Qira’aat (verschillende recitatiestijlen) te leren. Daarnaast leerde hij daar de Koranwetenschappen (‘ulum ul Koran).
Zijn doorbraak als reciteur
Sheikh AbdulBasit AbdusSamad begon als als reciteur van de Koran in Caïro op 23-jarige leeftijd. Tijdens een viering in de Sayyida Zainab-moskee waren er op de laatste avond topreciteurs van die tijd uit Egypte aanwezig. Onder hen bevonden zich sheikh Mustafa Ismaïl, sheikh AbdulAzim Zahir en AbdulFattah Ash Shashaa’i. De jonge AbdulBasit probeerde een plaats te vinden tussen het publiek om naar deze beroemde grootheden te luisteren, hen te zien en bij hen te zitten.
Na middernacht stelde één van zijn familieleden sheikh AbdulBasit voor aan de bestuursleden van de Sayyida Zainab Moskee. Hij vroeg hen om toestemming om AbdulBasit ook te laten reciteren. Hij zei: “Ik stel jullie een lezer voor, wiens stem zoet en mooi is, en hij zal tien minuten voor jullie reciteren.”
Op dat moment was de moskee tot de nok toe gevuld. De harten van de toehoorders waren zo in beslag genomen door zijn verbazingwekkende stem, dat alle aanwezigen van de moskee de takbir (Allahoe Akbar) deden toen ze zijn stem hoorden tijdens en na zijn recitatie. Elke keer als hij wilde stoppen, drong het publiek hem aan om door te gaan. Naar verluidt ging hij door tot in de ochtend.
De gouden stem
Na deze ervaring begon sheikh AbdulBasit na te denken over het werken als reciteur bij het radiostation. Uiteindelijk was het Allah die er voor koos, dat de zoete stem van de sheikh door de hele wereld gehoord zou worden. Tijdens zijn eerste recitatie in de Sayyida Zainab Moskee was zijn recitatie opgenomen. Hij besloot de opname naar de radio op te sturen.
Na het horen van zijn ‘gouden’ stem, werd de sheikh in 1951 aangenomen als vaste koranreciteur op de radio. Na slechts een paar maanden kende heel Caïro hem. Hij verhuisde al snel naar Caïro in de wijk Sayyida Zainab. Elke zaterdag reciteerde hij op de radio van 8 uur tot half 10 ‘s avonds.
Hadj
Nadat de sheikh bij de radio kwam te werken, bezocht hij Saudi-Arabië om samen met zijn vader de Hadj (de bedevaart) te verrichten. Hij werd gevraagd om een aantal opnames te maken die op de radio zouden worden uitgezonden. Sheikh AbdulBasit aarzelde geen moment en stemde ermee in door verschillende recitaties op te nemen. De recitaties waarmee hij het bekendst is geworden, zijn opgenomen in de Masjid al Haram en Masjid al Munawarrah. Hierna staat hij bekend als ‘de Stem van Mekka’.
Zijn dood
AbdulBasit Mohammad AbdusSamad رحمه الله stierf in 1988 op tragische wijze door verwondingen aan zijn lever na een auto-ongeluk. Bij zijn djanaazah (begrafenis) waren duizenden mensen aanwezig en om hem daarna vervolgens te begraven. Hijzelf mag met zijn ‘gouden’ stem de wereld hebben verlaten, maar wereldwijd heeft hij een enorme invloed en nalatenschap achtergelaten.
Moge Allah تعالى hem genadig zijn en hem de hoogste rangen van de Djennah (paradijs) doen binnentreden zonder afrekening.